mércores, 28 de novembro de 2012

Peritos na «Contra-Lateral Dereita»

Hoxe imos ver un novo xogo do Torneo de Sao Joao da Madeira. Trátase dunha «Contra-Lateral Dereita», «Variante Marxinal», entre dous dos máis experimentados damistas do país veciño. Aproveitamos así a ocasión para completar os comentarios da entrega anterior e descortinar algúns dos pormenores desta partida tan popular.


1.10-14, 23-19;

Apertura «Diagonal Ortodoxa» que dá orixe á tantas veces xogada «Partida do Río».

2.14x23, 28x19; 3.05-10 ...

Outra vez a continuación antiga, como no xogo deste torneo que publicamos no último artigo.  Habituais tamén son a moderna 3.09-13 ou 3.11-14 que dá lugar ao famoso xoguiño da «Ronha». Moito menos usadas son as alternativas:

●  3.12-16 que tras 3. ... 32-28; 4.05-10 entronca na «Lateral Esquerda» ou se 3. ... 22-18; traspón á «Tillicoultry».

●  3.11-15, 32-28 entra nos roteiros das «Oblicuas», ou se 3. ... 22-18; 4.15x22, 26x19; 5.05-10, 32-28; 6.12-15, 19x12; 7.08x15, 28-23; 8.01-05, 27-22; 9.10-13, 21-17; 10.05-10, 30-27; 11.06-11, 25-21; 12.02-06, 29-25; traspón a unha liña da «Variante Marxinal» da «Contra-Lateral Dereita» que estudaremos máis adiante [Ver os comentarios da sétima xogada branca, na alternativa «A» 7.11-14, 21-18; 8.14x21, 25x18; 9.06-11 e agora a ramificación 9. ... 29-25 polo desvío 10.02-06, 30-26; onde se alcanza a mesma posición].

3. ... 32-28; 4.01-05, 28-23; 5.09-13 ...



As brancas pretenden mellorar a situación deste peón lateral trasladándoo ata a casa «17». Deste xeito entrarían na famosa liña «Lateral Dereita». 

5. ... 21-17;



Con esta xogada as negras impiden a citada manobra. Por este motivo, a liña que agora queda configurada denomínase «Contra-Lateral Dereita».

6.05-09 ...

Optando pola «Variante Marxinal». No xogo da entrega anterior vimos a «Variante do Centro» que se formaría se aquí as brancas xogasen 6.11-14.



6. ... 26-21;

A réplica natural usualmente xogada apartando a un segundo plano o avance 25-21, que deixa ás negras sen a inmediata posibilidade de repeler á incursión central no cadro «14» co corte 21-18. 

● Sospeitoso parece 6. ... 23-20; pois as brancas seguen con 7.11-14! e tras 7. ... 27-23; 8.12-16, 26-21; 9.13-18, 22x13; 10.09x18 ou 7. ... 19-15; 8.12x19, 22x15; 9.07-12, 15-11; 10.06x15, 20x11; 11.14-19, 26-22; 12.19x26, 29x22; 13.03-06, o segundo xogador debe loitar desesperadamente polo empate.

● Pero, a pesar do pequeno «hándicap» antes mencionado, hai quen prefire 6. ... 25-21; [Unha xogada non contemplada polos autores clásicos]. As brancas aquí habitualmente proseguen con:


A] 7.11-14! ... ; [Como indica no «TED», a xogada que altera todo o xogo negro]. Ningunha outra continuación permite ás brancas levar a iniciativa de xeito máis prolongado.



▬► 7. ... 22-18; 8.13x22, 27x11; 9.06x22, 26x19; 10.12-15, 19x12; 11.08x15, 21-18; 12.07-11, 31-27; 13.10-14, 29-25; 14.14x21, 25x18; [H. Stevens] 15.02-06, 27-22; 16.06-10 ... [Unha curiosa posición, que cunha xogada menos por bando, tamén se alcanza coa liña con 6. ... 26-21; 7.11-14 na ramificación 9. ... 29-25, desvío «a»].

▬► 7. ... 29-25; 8.12-16 ... [Máis forte que  8.06-11, 24-20!; (Aquí non vale 8. ... 21-18; 9.14x21, 25x18; pois agora con 9.*12-16 as brancas gañan como podemos ver no seguinte desvío «c»: 8. ... 21-18) 9.03-06!, 20-16; 10.11-15, 21-18; 11.14x21, 25x18; 12.06-11, 31-28; 13.11-14, 18x11; 14.07x14, 16x07; 15.04x11, 19x12; 16.08x15, 28-24; 17.02-06, 23-19; 18.14x23, 27x20; 19.13-18, 22x13; 20.09x18, EMP.] podendo seguir:

 a) 8. ... 24-20; 9.07-11! ... ; e aquí se:

 9. ... 21-18; [Implica un «gambito»] 10.14x21, 25x18; 11.11-14 ... [Interesante tamén é 11.11-15, 20x11; 12.06x15, 19x12; 13.08x15, 23-19; 14.04-08, 19x12; 15.08x15, 18-14; (Non 15. ... 27-23; por 16.16-20 seguido de 15-19 e GB.) 16.10x19, 17x10; 17.09-13, 31-28; 18.15-20, 22x15; 19.20-24, 28-23; 20.24-28, 23-20; 21.16x23, 27x20; 22.28-32, 15-12; 23.32x01, 12-08;  24.01-19, 08-04;  25.19x29, 04-08; 26.29-25, 20-16; 27.13-17, 30-26; 28.25-21, 16-12; 29.21x30, 12-07; 30.03x12, 08x19; EMP.] 11. ... 18x11; 12.06x24, 19-15; 13.03-07, 26-21; 14.16-20, 23x16; 15.07-12, 16x07; 16.04x20, 22-19; 17.08-12, 27-23; 18.20x27, 30x23; 19.02-06, 23-20; 20.06-11, 20-16; 21.11-14, 16x07; 22.14x23, 07-03; 23.23-28, 21-18; 24.13x22, 03x27; [EMP].

 9. ... 19-15; [Neste caso as negras vanse defender cun dobre «gambito»] 10.13-18, 22x13; 11.09x18, 23-19; [Non 11. ... 26-22; por 12.14-19, 21x05; 13.02x09, 23x07; 14.03x26, 30x21; 15.16x30 GB.] 12.16x23, 27x20; 13.14x23, 21x05; 14.02x09, 26-22; 15.04-07, 22-18; 16.07-12, 18-13; 17.09x18, 17-13; 18.12x19, 13-09; 19.08-12, 09-05; 20.12-15, 20-16; 21.03-07, 05-02; 22.18-22, 25-21; 23.22-27, 31x22; 24.19x26, 21-18; 25.23-28, 30x21; 26.28-32, 18-14; 27.11x25, 02x20; [EMP].

b) 8. ... 31-28; 9.07-11 ... [Ou 9.06-11, 19-15!; 10.11x20, 24x15; 11.13-18, 22x06; 12.02x20, 27-22; 13.20x27, 30x23; con posición equilibrada xa indicada no «Master Play» de Francis Teschleit] 9. ... 21-18; 10.14x21, 25x18; 11.11-14, 18x11; 12.06x15, 19x12; 13.08x15, 26-21; 14.02-05, 23-19; 15.13-18, 22x06; 16.15x31, 06-02; 17.16-20, 24x15; 18.31x25, 17-13; 19.09x18, 02x31;  20.25-14, 31-24; e as negras conseguen o empate.

c) 8. ... 21-18; [Perde] 9.14x21, 25x18; 10.06-11! ... ; [Se 10.07-11, 19-15 e as brancas perden a vantaxe] e non atopamos como defender a posición:

10. ... 19-15; 11.11x20, 24x15; 12.16-20, 23x16; 13.07-12, 16x07; 14.03x19, 22x15; 15.13x29, [GB].

10. ... 18-14;11.11x18, 23-20; 12.16x23, 27x20; 13.18x27, 31x22; 14.07-11, 20-15; 15.11x20, 24x15; 16.04-07, 19-14; 17.10x19, 17x10; 18.19-23, 10-05; 19.23-28, 05-01; 20.28-31 con final tecnicamente gañado.

10. ... 26-21; 11.08-12, [Se 11. ... 30-26; (Ou 11. ... 31-28; 12.11-15, 18-14;  13.13-18, 22x06; 14.02x25, 19-14; 15.25-29, 14-10; 16.16-20, 23x16; 17.29-19, GB.) 12.04-08, 31-28; 13.11-15, 19-14; 14.10x19, 23x14; 15.15-20, 17x10; 16.02-06, 24x15; 17.12x19, 22x15; 18.06x31, GB] 11. ... 24-20; 12.04-08, 19-14; 13.10x26, 17x10; 14.26-29, 10-05; 15.09-13, 18x09; 16.11-14, 21-17; 17.12-15, 20x04; 18.29-25, 04x18; 19.25x01, 23-20;  20.16x23, 27x20; 21.03-06, [GB].

10. ... 31-28; 11.11-14, 18x11; 12.07x14, 24-20; [Ou 12. ... 19-15; 13.03-06, 24-20; 14.13-18, 22x13; 15.09x18, 28-24; (Contra 15. ... 26-22; gaña rápido 16.14-19, 23x05; 17.16x32, 22x13; 18.02x18, GB.) 16.18-21, 26-22; 17.21-25, 15-11;  18.06x15, 20x11; 19.25-29, 30-26; 20.10-13, 17x10; 21.14-18, 22x13; 22.29x05, GB.] 13.08-12, 19-15; [13. ... 28-24; 14.02-06, 20-15; 15.04-08, 23-20; (Se 15. ... 15-11; 16.06x15, 23-20; 17.14x23 só constitúe unha pequena trasposición interna) 16.14x23, 15-11; 17.06x15, 20x11; 18.23-28, 11-07; (Ou 18. ... 11-06; 19.28-31 GB.) 19.16-20, 24x15; 20.12x19, 22x15; 21.03x19 GB.] 14.12x19, 22x15; 15.13-18, 28-24; 16.18-21, 15-12; 17.21-25, 20-15; 18.25-29, 27-22;  19.14-18, 22x06; 20.02x27, 30x23; 21.29x28 [GB].

10. ... 24-20; 11.11-15, 19x12; 12.08x24, 23-20; [12. ... 23-19; 13.07-11, 18-14; 14.11x18, 19-14; (14. ... 26-21; 14.04-07, 27-23; 15.07-12, 30-26; 16.03-07, 31-27; 17.24-28, 19-15; 18.12x19, 23x05; 19.16-20, 17x10; 20.02-06, 10x03;  21.28-32, 03x23; 22.32x01 GB.) 15.10x19, 22x15; (Ou 15. ... 17x10; 16.19-23, 22x13; 17.09x18, 27x20; 18.16x23, GB.) 16.02-06, 17x10; 17.06x13, 15-11; 18.04-08, 27-23; 19.13-17, 23-19; 20.18-22, 19-14; 21.22x29, 14-10; 22.29-19 GB] 13.16x23, 27x20; 14.07-11, 26-21; 15.02-06, 30-27; 16.10-14, 17x10; 17.06x13, 21-17; 18.14x21, 17x10; 19.21-26, 10-05; 20.26-30, 27-23;  21.11-15, 20x11; 22.30x02, 22-19; 23.09-13, 05-01; 24.13-18, [GB].


As outras opcións poden dar lugar a novas liñas, pero ao permitiren o avance 21-18 seguido de 26-21, xeralmente terminan por entroncar na principal. Vexamos:


B] 7.12-16 ... ; coas seguintes ramificacións:



7. ... 21-18; [A contestación habitual] 8.08-12, 26-21; [Con posición idéntica á da liña principal: 6. ... 26-21 na súa «variante D»].

7. ... 31-28; [Desembocando nunha das máis habituais liñas da «Defensa Toledana» que se adoita formar con 1.10-14, 23-19; 2.14x23, 28x19; 3.05-10, 32-28; 4.01-05, 27-23; 5.09-13, 21-17; 6.05-09, 25-21; 7.12-16, 31-27;] 8.11-14, 21-18!; [Se 8. ... 29-25, traspón á «variante A»] 9.14x21, 19-14; 10.10x19, 17x10; 11.06x13, 26x10; 12.19x26, 30x21; 13.09-13, 27-22; 14.13-17, 22-18; 15.17x26, 29x22; 16.07-11, 23-19; 17.08-12, 28-23; 18.04-08, 18-13; 19.11-14, 13-09; 20.16-20, 23x07; 21.03x12, 10-06; 22.14x23, 06-03; 23.12-16, 22-18; 24.23-27, 18-14; 25.27-30, 14-11; 26.30-21, 11-06; 27.02x11, 09-05; 28.11-15, 03-12; 29.21-04, 12x22; 30.04-07, 05-01; 31.07-03, 01-23; 32.16-20, [EMP] como nun «xogo modelo» Chygivara vs. Veríssimo_D  disputado na LUDOTEKA en maio do 2010.

7. ... 22-18; [Frouxa] 8.13x22, 27x18; 9.16-20!, 23x16; 10.11-14, 18x11; 11.07x23, 24-20; 12.06-11 ... [Con moi forte posición para as brancas]. Por exemplo se o xogo segue 12. ... 26-22; 13.03-06, 29-25; 14.11-15, 20x11; 15.06x15, 22-18; 16.15-20, 18-13; 17.09x18, 21x05; 18.02x09, 25-21; 19.20-24, e [GB].

7. ... 24-20; 8.11-14!, *29-25; [Con este lance o xogo vai entroncar na anterior variante «A» (6. ... 25-21), liña 7.11-14 na súa ramificación 7. ... 29-25 e desvío con 8. ... 24-20].



C] 7. 11-15, 21-18; 8.07-11 ... [Pouco xogada. Nesta altura case sempre as brancas adoitan seguir con 8.06-11 traspoñendo para ás liñas do xogo principal]. Tras a textual, as negras dispoñen dun maior abanico de réplicas:



8. ... 26-21; [Con posición idéntica á do xogo principal tras 6. ... 26-21; 7.11-15, 21-18; mais, nesta altura, desviando para a ruta con 8.07-11, 25-21].

8. ... 31-28; [Unha réplica inviábel contra 8.06-11, pero na liña textual concede un xogo moi cómodo para o segundo xogador] 9.12-15, 19x12; 10.08x15, 23-19; 11.04-08, 19x12; 12.08x15, 28-23; 13.15-20, 24x15; 14.11x20, 23-19; 15.06-11, 27-23;  16.20x27, 30x23; 17.03-07, 29-25; 18.07-12, 26-21; 19.11-15, 18-14;  20.13-18, 22x06; 21.02x18, 21x14; 22.15x22, 14-10; 23.12-15, 10-06; 24.15-20, 06-03; 25.20x27, 03-12; 26.27-31, 12x26; [EMP].

8. ... 29-25; [Ao igual que na ramificación anterior, esta xogada non sería apropiada contra 8.06-11 pois permite un golpe branco] 9.12-15, 19x12; 10.08x15, 26-21; 11.04-07, 24-20; 12.15x24, 23-19;  13.24-28, 31x24; 14.16-20, 24x15; 15.11x20, 18-14; 16.02-05, 19-15; 17.10x26, 17x01;   18.26-29, 15-11; 19.06x15, 01-32; 20.20-24, 27-22; 21.29x19, 32x04; 22.24-28 [EMP].

8. ... 23-20; 9.12-16, 19x12; 10.16x23, 27x20; [Posición igual á alcanzada na «Lateral Esquerda» con 1.10-14, 23-19; 2.14x23, 28x19; 3.05-10, 32-28; 4.12-16, 28-23; 5.09-13, 21-17; 6.07-12, 25-21; 7.01-05, 21-18; 8.05-09, 23-20; 9.16x23, 27x20; 10.12-15, 19x12; ou tamén coa liña das «Estruturas con 25-21», vistas na anterior entrega deste blog] 11.08x15, 31-28; 12.11-14, 18x11; 13.13-18, 22x13; 14.09x18, 29-25;  15.03-07, 30-27; 16.07x14, 20x11; 17.06x15, 26-22; 18.15-19, 22x06; 19.02x11, 17-13;  20.14-18, 13-09; 21.19-22, 25-21; 22.18x25, 27x18; 23.25-29, 09-05; 24.29-22 [EMP].


7.11-15 ...



Estratexicamente semella a máis acertada para tratar de presionar no recén debilitado cadro «26». Mais o primeiro xogador nesta denominada «Encrucillada branca», ademais da textual tamén pode tomar outras tres rutas: 7.11-14, 7.12-15 ou 7.12-16.
  

A] 7.11-14 ... [A liña que o tratadista escocés John Drummond denominou como a «Grace Darling»] 7. ... 21-18; [Aquí 7. ... 24-20; é ben contestado con 8.13-18! traspoñendo á ruta «C» da «Bessie Lee» que vimos nos comentarios do lance 7.05-09 do xogo Boino vs. Medalha publicado na entrega anterior. Ou se 7. ... 29-26 traspón a unha variante da liña 6. ... 25-21; que se forma con 7.11-14, 29-25] 8.14x21, 25x18; 9.06-11 ... ; [A xogo bastante equilibrado leva 9.07-11, 23-20; 10.12-15, 19x12; 11.08x15, 27-23; 12.11-14, 18x11;13.13-18, 22x13;  14.09x18, 23-19; 15.15x22, 30-26; 16.06x15, 26x12; 17.18-22, 20-15; 18.02-06, 24-20; 19.10-14, 12-08; 20.14-19, 15-12; 21.19-23, 20-16; 22.23-27, 12-07; 23.03x12, 16x07; 24.04x11, 17-13; 25.27-30, 13-09; 26.30-23, 08-04; 27.23-30, 04x27; 28.30x23, 31-27; 29.23x30, 09-05; EMP.] con estas posíbels réplicas:


9. ... 29-25; e agora se:

a) 10.11-14, 18x11; 11.07x14, 22-18; [Ou 11. ... 24-20; 12.02-06, 20-15; 13.04-07, 25-21; 14.13-18, 22x13; 15.09x25, 15-11; 16.06x22, 27x04; EMP. de Juan García Canalejas, 1650] 12.14x21, 25x18; 13.13x22, 27x18; 14.12-15, 19x12; 15.08x15, 31-27; 16.03-07 ... [Ou 16.02-06, 27-22; 17.06-11 que sería o mesmo] 16. ...  27-22; 17.07-11 ... [Como antes vimos, ata aquí tamén se pode chegar na liña derivada de 6. ... 25-21 con 7.11-14, 22-18. Unha posición curiosa que incluso se pode formar no xoguiño da «Roña»: 1.10-14, 23-19; 2.14x23, 28x19; 3.11-14, 19x10; 4.05x14, 32-28; seguindo coa variante 5.12-15, 27-23; 6.06-10, 21-18; 7.14x21, 25x18; 8.07-11, 23-19; 9.01-05, 19x12; 10.08x15, 28-23; 11.10-14, 31-27; 12.14x21, 26x17; 13.02-06, 22-18; 14.05-10, 27-22; 15.10-14, 29-25; 16.14x21, 25x18; 17.06-10]. Neste punto as pezas están dispostas tal como se pode ver no diagrama seguinte:




17. ... 23-19; 18.04-08, 19x12; 19.08x15, 30-27; 20.10-14, 18-13; para EMP. [Como nos xogos José Silva Pereira vs. José Calado, Cap. Santos Deodato vs. José Calado e Daniel Machado vs. Cap. Santos Deodato, todos correspondentes ao 12º Campionato de Portugal celebrado en Faro no ano 1992, e  repetido, cunha mínima trasposición, no enfrontamento Silva Pereira vs. Leopoldo Lopes na 16ª edición disputada en Almada no ano 1996].

b) 10.12-15, 19x12; sendo factíbels as dúas capturas:

11.08x15, 23-19; [Ou 11. ... 25-21; 12.02-06, 23-19; 13.04-08, 19x12; 14.07x16, 27-23; (Unha boa continuación tamén é 14. ... 24-20; 15.16x23, 27x20; 16.08-12, 20-16; 17.12-15, 16-12; 18.15-19, 22x15; 19.13x22, 12-08; 20.11x20, 08-04; 21.20-23, 04-08; 22.22-27, 31x22; 23.23-28, 21-18; 24.28-32, 08-15; 25.10-13, 15x02; 26.32-01, 17x10; 27.01x25, 02-05; 28.09-13, EMP.) 15.11-15, 23-19; 16.06-11, 19x12; 17.08x15, 31-28; 18.03-06, 28-23 só altera a orde de movementos pois volve entroncar] 12.04-08 ... [Ou 12.02-06, 19x12; 13.07x16, 27-23; 14.11-15 traspón á seguinte variación (ver 11.07x16); pero en cambio, sería errado seguir con 12.07-12, pois tras 12. ... 18-14; 13.11x18, 24-20; 14.15x24, 19-15; 15.12x26, 30x05; GN.] 12. ... 19x12; 13.07x16, 27-23; 14.11-15, 25-21; 15.03-07, 31-28; 16.07-11, 23-19; [Ou 16. ... 24-20 como Adelino Ribeiro e Sena Carneiro no «TED»] 17.02-06, 19x12; 18.08x15, 28-23; 19.15-20, 24x15; 20.11x27, 30x23; 21.06-11, 23-19; 22.16-20, 19-15; 23.20-23, 15x06; 24.23-27, 06-02; 25.10-14, 17x10; 26.27-30, 18x11; 27.30x29 [EMP.]

11.07x16, 23-19; [Ou 11. ... 25-21; 12.03-07, 23-20; 13.16x23, 27x20; 14.08-12, 30-27; 15.12-16, 20-15; 16.11x20, 24x15; 17.07-11, 15x06; 18.02x11, 22-19; 19.13x22, 27x18; 20.04-08, 31-27; 21.11-15, 19x12; 22.08x15, 27-23; 23.15-20, 23-19; 24.20-24, 18-14; 25.24-28, 14x05; 26.28-32, 05-01; 27.32x25, EMP.] 12.11-15, 19x12; 13.08x15, 27-23; 14.02-06 … ; e vexamos ainda tres posíbels formas de como podería terminar o xogo:

Æ 14. … 25-21; 15.16-20 ... [Ou 15.04-08 para traspoñer aos seguintes desvíos] 15. ... 23x16; 16.15-19, 22x15; 17.13x22, 21-18; 18.22-26, 30x21; 19.10-13, 17x10; 20.06x22, 15-11; 21.22-26, 16-12; 22.26-30, 21-17; 23.30-21, 12-07; 24.03x12, 11-06; 25.21-30 e EMP. [José Silva Pereira vs. Vítor Sequeira; 21º Campionato de Portugal; Charneca da Caparica, 2001].

Æ 14. ... 31-28; 15.04-08, 25-21; [Non 15. ... 23-19 polo golpe con 16.10-14! Seguido de 17.13-18 GB] 16.06-11, 23-19; 17.03-06, 19x12; 18.08x15, 28-23; traspón á anterior variación (11.08x15).

Æ 14. ... 23-19; 15.04-08, 19x12; 16.08x15, 25-21; [Non 16. ... 30-27; por 17.10-14 e GB.] 17.06-11, 31-27; [Ou 17. ... 31-28 coa mesma idea de ir a «23»] 18.03-06 ... [Ou 18.15-19 como no «TED»] 18. ... 27-23; e tamén desemboca na anterior variación (11.08x15).

c) 10.12-16 ... ; e aquí coidado:

 10. ... 31-28; [Perde] 11.*11-14, 18x11; 12.07x14, 30-26; 13.03-06 ... [13.02-06 tamén gaña] 13. ... 26-21; [Ou 13. ... 19-15; 14.04-07, 24-20; (Se 14. ... 26-21; 15.13-18, 22x13; 16.09x18 GB. –Análise do Dr. Cárceles-) 15.13-18, 22x13; 16.09x18, 28-24; 17.*07-11 ... (Unha mellora do Dr. OAL publicada no ano 1951, pois o tratadista español seguía con 17.14-19 que só dá empate) e agora tanto se 16. .... 26-21 como se 16. ... 26-22; segue 17.02-05 GB.] 14.13-18, 22x13; 15.09x18, 17-13; [Se 15. ... 19-15; o Dr. Cáceles Sabater segue con 16.04-07, 24-20; 17.07-12, GB] 16.10x26, 19x03; 17.26-29 e aquí no «TED» dáse o xogo por gañado indicando que a liña pertence ao Dr. Cárceles Sabater, pero convén clarexar que se:

Æ 17. ... 03-17; débese seguir 18.29-15! ... [Non 18.02-06, 17x03; 19.04-07, 03x12; 20.08x15, 25-21; 21.18x25, 27-22; 22.29x19, 23x14; 23.25-29, 14-10; 24.29-19, 10-06; 25.19x32, 06-03; EMP.]18. ... 17-30; [Ou 18. ... 17-21; 19.15-06, 21x14; 20.16-20, 23x16; 21.08-12, 16x07; 22.04x18, GB] 18.29-15, 17-30;   19.15-11, 23-19; 20.18-21, 25x18; 21.11x21!!, 30x17; 22.02-06, 17x03; 23.04-07, 03x12; 24.08x31, [GB].

Æ 17. ... 03-10; 18.29-15 ... [Ameazando 19.15-06 para que a dama negra teña que tomar para a casa «3» e seguir con 20.04-07 GB.] 18. ... 10-03; [Ou 18. ... 10-01; 19.02-05, 01x12; 20.08x15, GB] 19.15-11, 03-06 ou 03-07; [Se 19. ... 03-13; 20.11-06 ou en caso de 19. ... 03-17 ou 03-10 xa vale con 20.02-06, GB] 20.11-20, 24x15; e as brancas efectúan a captura dobre e gañan facilmente, pois se 21. ... 28-24 segue 22.*18-22, [GB].

10. ... 25-21 [Perde]. A posición traspón á liña con 6. ... 25-21; 7.11-14 na ramificación 7. ... 29-25 e no seu desvío «c».

10. ... 30-26; [No «TED» figura como que perde, mais é empate] 11.11-15! ... [Desbaratando de raíz o plan negro de xogar 26-21 e 18-14] 11. ... 19x12; 12.08x15 ... ; con estas opcións:

Æ 12. ... 23-19; [Perde] 13.10-14, 19x10; 14.15-19, 22x15; 15.13x29, 10-05; 16.29x08, 05-01; 17.07-11 ... [Aquí O Dr. Cárceles Sabater dá por concluída a análise con vitoria branca]. O final podería seguir con: 17. ... 01-32; 18.11-15, 27-23; 19.02-06, 24-20; 20.15x24, 23-20; 21.16x23, 32x01; 22.06-11, 01-10; 23.08-26, 10-05; 24.11-15, 05-14; 25.26-30, 14-10; 26.30-16, 10-05; 27.16-07, 05-01; 28.03-06, 01-23; [Se 28. ... 01-05; 29.07-11! formando «gancho» e GB.] 29.07-16, 23-05; 30.06-11, 05-01; [Ou se 30. ... 25-21; 31.15-19, 05x28; 32.09-13!, 17x10; 33.16-27!!, 31x22; 34.24x31 GB.] 31.15-19, 01x28; 32.16-23, 28x07; 33.04x11, 25-21; 34.11-14, [GB.]

Æ 12. ... 24-20; 13.15x24, 23-19; 14.16-20, 26-21; 15.04-08 [Alcanzando a mesma posición que na seguinte opción 12. ... 26-21 tomando a ruta do Dr. Cárceles Sabater 13.04-08, que como veremos leva ao empate].

Æ 12. ... 26-21; 13.07-11 ... [Cárceles Sabater pensa que gaña con 13.04-08, 24-20; 14.15x24, 23-19; 15.16-20, 18-14; 16.08-12 ... (Se 16.02-05, 21-18; 17.08-12, 25-21; 18.03-06, 19-15; 19.12x26, 27-22; 20.10x19, 17x03; 21.19-23, 03x12; 22.26-30, 12-19; 23.30x17, 19x32; 24.17-26, 32x01; 25.26x08, 01-32; 26.08-04, 32-14; 27.09-13, 18x09; 28.04x18, 09-05; 29.18-14, 05-02; EMP.) 16. ... 14x05; 17.07-11, 17x10; 18.11-14 ... (E aquí segue con 18. ... 27-23 alcanzando unha posición na que di que gañan as brancas, pero que realmente é de empate) 18. ... 21-17!!; (Unha xogada fulminante indicada por José Luis González Sanz que deixa sen interese calquera outra continuación) 19.14x30, 31-27; 20.30x23, 22-19; 21.23x14, 17-13; 22.09x18, 05-01; 23.14x05, 01x21; 24.24-28, 21-04; EMPATE do «Tratado Hipermoderno», ano 2001] 13. ... 24-20; 14.15x24, 23-19; 15.11-15, 19x12; 16.04-08, 27-23; 17.08x15, 23-19; 18.16-20, 19x12; 19.20-23, 12-08; 20.23-27, *22-19; [20. ... 08-04; 21.10-14, 17x10; 22.27-30, 18x11; 23.30x26, 04-14; 24.09-13, 14-23; 25.13-17, GB.] 21.13x22, 08-04; 22.10-14, 19x10; 23.27-30, 04-08; 24.30-26, 31-27; 25.22x31, 08x29; 26.31-28, 10-06; 27.02x11, 17-13; 28. 09x18, 21x07; [EMP].

10. ... 24-20; 11.08-12, 20-15; 12.11x20, 18-14; 13.02-05, 30-26; 14.20-24, 19-15; 15.12x28, 27-23; 16.10x19, 17x01; 17.16-20, 23x14; 18.20-23, 14-10;  19.07-11, 10-05; 20.11-15, 22-18; 21.28-32, 26-21; 22.03-07, 31-27; 23.23x30, 18-14; 24.30x17, 05-02; 25.32x10, 01x03; [EMP.]

10. ... 19-15!; 11.11x20, 24x15; 12.16-20, 23x16; 13.07-12, 16x07; 14.03x26, 30x21; 15.13x22, 27x18; 16.02-05, 31-27; 17.08-12, 18-13; 18.09x18, 21x14; 19.10x19, 17-13; EMP. [Tratado de Juan García Canalejas, 1650].

d) 10.02-06 ... ; con estes desvíos:

10. ... 25-21; 11.12-16 ... [Ou 11.12-15, 19x12; 12.08x15, 23-19; 13.04-08, 19x12; 14.08x15, 27-23; 15.10-14, 17x10; 16.06x13, 21-17; 17.14x21, 17x10; 18.21-25, 10-05; 19.25-29, 05-01; 20.29x32, 31-28; 21.32x23, 01x28; 22.09-13, 28-23; 23.13-18, 30-26; 24.07-12, 23-27; 25.15-19, 27x09; 26.19-23, 09-05; 27.23-27, 05-09; 28.27-30 EMP.] 11.  ... 19-15; 12.11x20, 24x15; 13.07-11, 23-19; 14.11x20, 18-14; 15.13-18, 14x05; 16.18x25, 05-01; 17.09-13, 17x10; 18.06x13, 19-14; 19.25-29, 14-10; 20.29x05, 01x17; 21.03-06, 17x03; 22.04-07, 03x12; 23.08x15, 27-23; 24.20x27, 30x23;  25.15-20, [EMP].

10. ... 30-26; [Moi interesante] 11.*12-15, 19x12; 12.08x15 ... [Ou 12.07x16, 26-21; (Non 12. ... 23-19; por 13.11-15, 19x12; 14.08x15, 26-21; 15.16-20, 31-28; e o Dr. Cárceles Sabater gaña con 16.15-19, pero é máis doado con 16.04-08, 28-23; 17.03-07, 23x16; 18.15-19, 22x15; 19.13x31, GB.) 13.08-12, 23-19; 14.12-15, 19x12; 15.16-20 que conduce a idéntica posición] 12. ... 26-21!; [Se 12. ... 23-19??; 13.04-08, 19x12; 14.08x15 e as negras están perdidas] 13.*07-12 ... [Se 13.04-08, 23-19 e a ameaza 18-14 resulta decisiva, GN.] 13. ... 23-19; 14.*12-16!. 19x12; 15.*16-20, 24x15; 16.11x20, 12-08; 17.20-24, 27-23; 18.06-11, 23-20; 19.03-07 ... [Ata aquí como no libro do Dr. Cárceles Sabater] 19. ... 20-16; 20.11-15, 22-19; 21.15x22, 18-14; 22.10x19, 17x10; 23.22-26, 10-05; 24.26-30, 05-01; 25.30x17, 01x28; [EMP].

10. ... 23-20; [Unha xogada que durante algún tempo foi erroneamente considerada como perdedora] 11.12-15, 19x12; 12.07x23, 27x20; 13.08-12, 31-27; 14.04-07, 25-21; [Ou 14. ... 20-16; 15.12-15, 27-23; 16.15-20 ... (Mellor que 16.10-14 dada no «Tratado Hipermoderno», que deixa ás brancas en posición tremendamente delicada) 16. ... 24x15; 17.11x27, 30x23; 18.07-12, 16x07; 19.03x12, 23-20; 20.12-16, 20-15; 21.16-20, 15-12; 22.20-23, 12-07; 23.23-27, 07-04; 24.27-30, 04-08; 25.06-11, 08-19; 26.30-16, 19x05; 27.16-27, 17x10; 28.11-14, 18x11; 29.27x24, EMP.] 15.12-15, 27-23; 16.10-14, 17x10; 17.06x13, 21-17; 18.14x21, 17x10; 19.21-25, 10-05; [Esta é a continuación do «TED» que copia unha análise dun dos fascículos editados por Adelino Ribeiro onde se dá a liña como perdedora para as negras. Posteriormente, no ano 1977, o propio Ribeiro xogouna contra Veríssimo Dias na 1ª Copa da Enciclopedia Damista disputada en Almada, e aquí variou con 19. ... 10-06; seguíndose 20.03x10, 23-19; [Ver a posición no diagrama seguinte] 21.07-12 e acabou conseguindo o empate, pero a verdade é ben distinta pois en vez de taponar a ameaza, as brancas puideron gañar co seguinte golpe inédito ata o día de hoxe: 21.25-29!!, 19x03; 22.29x08, 03x17; 23.09-13, 17x15; 24.08x19, GB.] 20.25-29, *30-26; [A única que empata. No 2º fascículo de Ribeiro, editado no ano 1955, só indica 20. ... 22-18; e tras 21.29-25, 18-13; 22.09x18, 05-02; 23.25-29 fai gañar ás brancas] 21.15-19, 22x06; 22.29x01, 06-02; 23.01x28, 02-15; 24.28-14, 15-26; 25.09-13, 20-15; 26.13-17, 24-20; 27.14-05, 26-29; 28.17-21, 29-25; [EMP].



e) 10.03-06??, 18-14!!; 11.11x18, 23-20; e as negras gañan tal como aconteceu nun enfrontamento José Carlos Anjos vs. Víctor Oliveira disputado nun dos torneos de Lamego. O xogo podería seguir con 12.*12-16, 19-14; 13.10x26, 17x03; 14.16x23, 03x29; 15.23-28, 27-22; 16. 18x27, 30x23; 17.28-32, 31-28; [GN].

9. ... 30-26; e se:

a) 10.02-06 ... ; as negras deben xogar con atención:

10. ... 31-28??; [Perde] 11.12-15, 19x12; 12.08x15, 26-21; [Ou 12. ... 23-19;   13.04-08, 19x12; 14.08x15, 27-23; (Se 14. ... 18-14; agora o mellor é 15.10x19!, 17x10; 16.06x13, 29-25; 17.03-06, 25-21; 18.13-18, 22x13; 19.09x25, GB.) 15.10-14, 17x10; 16.14x30, 23-19; (Ou a continuación do Dr. Cárceles Sabater que aquí tan só indica 16. ... 10-05; 17.30x16 GB.) 17.06x13, 19x12; 18.07x16, 28-23; 19.30x20, 24x06; 20.03x10, 22-19; 21.16-20, 19-15;  22.20-23, 15-11; 23.23-28, 11-07; 24.10-14, 07-04; (Se 24. ... 07-03; 25.28-32, 03x17; 26.09-13, GB.) 25.14-19, 04-11; 26.28-32, 11-20; 27.19-22, 20-30; 28.32-10, 29-25; 29.13-18, 30-17; 30.10-14, 17-30; 31.14-04, 30-23; 32.22-26, GB.] 13.*07-12 ... [No «TED» segue coa continuación do Dr. Cárceles Sabater 13. 10-14 que non gaña como posteriormente se demostrou no Tratado Hipermoderno de José Luis González Sanz] 13. ... 29-25; [13. ... 23-19; 14.10-14, 19x10; 15.11-14, 18x02; 16.12-16, 02x20; 17.16x32, 10-06; 18.03x10, 24-20; 19.32-23, 21-18; 20.23x30, 18-14; 21.10x26, 29x22; 22.30x16, 17x10; 23.16-23, 10-06; 24.*09-13, GB.] 14.04-08, 23-19; 15.10-14, 19x10; 16.11-14, 18x02; 17.12-16, 02x20;  18.16x32, 10-06; 19.03x10, 21-18; 20.32-28, 24-20; 21.28-23, 20-15; 22.23x30, 15-11; 23.30-21, 18-14; 24.10x26, 25x18; 25.13x22 e construíndo a BASE con damas en «2» e «4» e peón en «15» [GB].

10. ... 29-25;  traspón á anterior ramificación [9. ... 29-25; 10.02-06, 30-26].

10. ... 26-21; 11.*12-15 ... [Se 11.12-16??, 24-20!!; (Un lance gañador que escapou nas análises do Dr. Cárceles Sabater e no «TED», onde se dá erroneamente como mellor 11. ... 31-28) 12.07-12, 20-15; 13.11x20, 18-14; GN.] 11. ... 19x12; 12.07x16 ... [12.08x15, 29-25; (Non vale 12. ... 31-28??; pois a posición é a mesma que con 10. ... 31-28; 11.12-15, 19x12; 12.08x15, 26-21 na que acabamos de ver que GN. Malo tamén é 12. ... 23-19??; 13.11-14, 18x02; 14.15-20, 24x15; 15.03-06, 02x11; 16.07x30, 22-19; 17.30-20, 15-12; 18.20-16, 12-08; 19.*16-07 e aínda que non é fácil, GB.) 13.*07-12, 23-19; 14.12-16, 19x12; 15.16-20 e tamén desemboca na ramificación 9. ... 29-25; 10.02-06, 30-26] 12. ... 23-19; [12. ... 29-25; 13.08-12, 23-19; 14.12-15, 19x12; e seguimos entroncando igual que antes] 13.11-15, 19x12; 14.08x15, 27-23; 15.04-08 ... [No «TED» segue coa liña do libro portugués de José Syder (publicado no ano 1903): 15.06-11, 31-27??; 16.03-06, 29-25; 17.16-20, 23x16; 18.15-19, 22x15; 19.13x31 GB; pero, en vez do 15. ... 31-27, as negras debían seguir con 15. ... 29-25 e tras 16.03-06, 23-19; 17.04-08, 19x12; 18.08x15, 22-19!; 19.13x22, 19x12 e este final é de empate] 15. ... 23-19; 16.06-11, 19x12; 17.08x15, 29-25; 18.16-20, 22-19; 19.13x22, 19x12; 20.20-23, 12-08; 21.23-27, 24-20; 22.11-14, 21-18; 23.14x21, 25x18; 24.27-30, 08-04; 25.30x16, 04-08; 26.16-07, 08x29; 27.07x21, 29-19; 28.21-14, 19-32; 29.09-13, 31-27; [EMP].

b) 10.12-15, 19x12; 11.08x15 ... [Se 11.07x16, 23-19; e as negras toman a iniciativa] 11. ... 26-21; 12.02-06 e estamos nunha posición do anterior desvío «a» [10.02-06] xusto despois de que as brancas xogan 12.08x15.

c) 10.11-14, 18x11; 11.07x14, 26-21; [Ou 11. ... 29-25; 12.02-06, 24-20; 13.12-16, 26-21; 14.13-18, 22x13; 15.09x18, 19-15; 16.04-07, 27-22; 17.18x27, 31x22; 18.07-12, 22-18; con equilibrio] 12.03-06, 29-25; [Ou 12. ... 21-18; 13.14x21, 19-14; 14.10x28, 17x03; con final de empate] 13.13-18, 22x13; 14.09x18, 27-22; [Non 14. ... 17-13; por 15.10x26, 19x03; 16.26-30, 03x16; 17.08-12, 16x21; 18.30x17, 27-22; 19.17-26!, 23-19; 20.04-07, 24-20; 21.07-11, 25-21; 22.26x17, 22-18; 23.17-30, 20-16; 24.30-26, 19-14; 25.26-21, 14x07; 26.21x04, 16-12; 27.02-06, 31-28;  28.04-11, 12-08; 29.11-04, 28-24; 30.04-25, 24-20; 31.25-04, 20-15; 32.06-10, 15-12; 33.04-25, 08-04; 34.10-14, 04x18; 35.25x16, GB] 15.18x27, 31x22; 16.12-15 ... [Se 16.12-16 as negras non deben contestar con 16. ... 19-15 como no libro de John Drummond, pois no noso xogo é moi forte a continuación 17.16-20, 23x16; 18. 14-19. O correcto sería 16. ... 21-18, tal como no tratado de Andrew Anderson, e agora tras 17.14x21, 25x18; 18.08-12, 24-20; 19.06-11, 18-13; 20.04-08, 13x06; 21.12-15, 19x12; 22.08x24, 06-03; 23.24-28 a posición é de empate] 16. ... 19x12; 17.08x15, 21-18; 18.14x21, 25x18;  19.06-11, 18-13; 20.11-14, 13x06; 21.02x11, 17-13; 22.14-18, 23-19;  23.18x27, 19x12; 24.27-30, 13-10; [EMP].

9. ... 31-28; [Frouxa] 10.11-15!, 29-26; 11.02-06! ... [Unha importante xogada que mellora a continuación do «TED» no que se indica 11.12-16, 19x12; 12.08x15, 18-14; 13.10x19, 17x10; 14.09-13, 23x14; 15.07-12, 26-21; liña de Adelino Ribeiro e Sena Carneiro que deixa o xogo equilibrado] 11. ... *18-14; 12.13-18, 14x05; 13.07-11!, 22x13; 14.15x29, 13-10; 15.06x13, 17x10; 16.12-16 con negras en posición moi delicada.

a) Agora, por exemplo, non valería 16. ... 05-01; debido á sorprendente «xudía» 17.03-06!!, 10x03; 18.29-26, 30x21; 19.11-14, 01x19; 20.04-07, 03x12; 21.08x31 [GB].

b) Ou se 16. ... 05-02; 17.09-13, 02x20; 18.29-19, 23x14; 19.16x32, 27-22; 20.08-12, 22-19; 21.32-28, 30-27; 22.13-17, 27-23; 23.12-15, 19x12; 24.28x08, 10-05;  25.08-15, 05-01; 26.17-21, [GB].



B] 7.12-15, 19x12; 8.07x16! ... [Máis frouxa é 8.08x15, 21-17; 9.10-14 ... (9.11-14?, 18x11; 10.07x14, 23-19; 11.14x23, 27x11; 12.06x15, 25-21; 13.15-19, 22x15; 14.04-07, 30-26; 15.07-11, 15x06; 16.02x11, 24-20; 17.11-14, 26-22; 18.03-06, 22-19; 19.14x23, 20-15; GN como nun xogo Fernando Bernardo vs. Joao Oliveira do 21º Campionato de Portugal, Charneca da Caparica, 2001) 9. ... 17x10; 10.14x21, 25x18; 11.06x13, 23-19; 12.07-12, 19-14; 13.13-17, 14x07; 14.04x11, 29-26;  15.03-06, 27-23; 16.12-16, 30-27; 17.09-13, 18x09; 18.11-14, 09-05; 19.02x09, 26-21; 20.17x26, 22-19; 21.15x22, 27x02; 22.26-29, con empate] 8. ... 21-18; [Unha posición moi familiar que tamén se pode formar co «Ataque Crítico»: 1.10-14, 23-19; 2.14x23, 28x19; 3.05-10, 32-28; 4.01-05, 28-23; 5.10-13, 21-18; 6.05-10, 26-21; 7.12-15!, 19x12; 8.07x16!, 21-17] 9.11-15, 23-19; 10.06-11, 19x12; 11.08x15, 27-23; 12.02-06 ... ; con estas opcións:



 12. … 23-19; 13.04-08, 19x12; 14.08x15 … [Aínda que con orde diferente de movementos ata aquí xa foi indicado por Drummond] 14. … 25-21; [Se 14. ... 31-28 perde pola «xudía» de Mario Dinis Vaz con 15.11-14 seguido de 16.03-07; pero si era unha boa alternativa 14. ... 30-27 que pode seguir con 15.15-20, 24x15; 16.11x20, 29-26; 17.20-23, 27x20; 18.16x23, 18-14; 19.10x19, 17x10; 20.06x13 ,22x15; 21.13-18, 15-12; 22.09-13, 12-08; 23.23-27, 31x22; 24.18x27, 08-04; 25.27-30 EMP.] 15.15-20, 24x15; 16.11x20, 18-14; [Un xogo Jorge Gómes Fernandes vs. Mario Dinis Vaz disputado no «Café Central» de Almada no ano 1957 seguiu con 16. ... 22-19; 17.13x22 que tamén leva ao empate, mais agora é mellor 17. ... 21-18 que 17. ... 19-15 que precisa dunha defensa máis complicada] 17.10x26, 29x22; 18.20-23, 17x10; 19.06x13, 21-17; 20.13-18, 22x13; 21.09x18, 17-13; 22.18-22, 13-10; 23.22-27, 31x22; 24.23-28, 10-05; 25.28-31, 30-27; 26.31-24, 22-18; 27.24-20 [EMP].

 12. … 25-21; traspoñendo á posición «Tavares Correia vs. Leopoldo Lopes» que publicamos na entrega anterior nos comentarios da quinta xogada e que, por comodidade, repetimos aquí:

O xogo pode continuar con 13.15-20, 24x15; 14.11x27, 30x23; 15.06-11, 23-19; 16.16-20 ... [No «TED» considera erroneamente esta xogada como perdedora] 16. ... 19-15; 17.03-06, 15-12; 18.11-15, 18-14; 19.10x26, 17x03; 20.26-30, 21-18; [Ou 20. ... 12-08; 21.30x17, 03-12 e aquí foi acordado o empate nun enfrontamento Tavares Correia vs. Leopoldo Lopes do Campionato de Portugal celebrado en Setúbal no ano 2001] 21.30-21, 18-13; 22.09x18, 12-07; [Aquí hai unha pequena trampa, pois se 22. ... 03-13; 23.21-30, 13x16; 24.15-20, 16x23; 25.30x07 GB.] 23.04x11, 03-12; [EMP].

▬► 12. … 30-27; 13.10-14, 17x10; 14.06x13, 31-28; 15.14x21, 25x18; 16.03-06, 23-19; 17.04-08, 19x12; 18.08x15, 28-23; 19.16-20, 23x16; 20.15-19, 22x15; 21.13x31 EMP. [Medalha da Silva vs. Antonio Russo; 12º Campionato de Portugal, Faro, 1992].

 12. … 22-19; 13.13x22 … [Se 13.15x22, 23-19; 14.04-08, 30-27; 15.11-15, 19x12; 16.08x15, 27-23; con forte posición das negras] 13. … 19x12; 14.10-14, 12-08; 15.03-07, 17-13; 16.09x18, 30-26; 17.06-10, 26x19; 18.18-22, 25-21; 19.07-12, 24-20; 20.10-13, 19x10; 21.13-17, 21-18; 22.17-21, 10-06; con vantaxe negra, mais insuficiente para poderen gañar.



C] 7.12-16 … [A favorita dos nosos autores clásicos e posteriormente bautizada por Drummond como a «Jenny Hay»].


7. … 21-18; 8.08-12 ... [Ou 8.11-14, 18x11; 9.07x14, 24-20; (Se 9. ... 29-26; 10.08-12, 26-21 entronca no seguinte desvío «a»; pero na novena xogada tamén se pode facer 9. ... 19-15; 10.13-18, 22x13; 11.09x18, 29-26; 12.03-07 e aquí Lorenzo Valls seguía con 12. ... 26-21; 13.07-12 facendo gañar ás brancas; mais o correcxto sería 12. ... 15-11!!; 13.06x15, 26-22; 14.15-19, 22x06; 15.19x28, 24-20; 16.02x11, 31x24; 17.16x23, 27x20; con empate amosado por Joaquim Bravo e o Dr. Sena Carneiro no «TED») 10.06-11, 19-15; 11.02-06, 29-26; 12.04-07, 26-21; (alternando este e o seguinte lance con respecto á teoría publicada, evitando así algunha variante intermedia) 13.07-12, 22-19; 14.13-18, 27-22; 15.18x27, 31x22; 16.09-13, 21-18; 17.14x21, 25x09; 18.10-14, 19x10; 19.12x28, EMP. de Juan García Canalejas] e aquí as negras adoitan seguir con:

a) 8. ... 25-21; 9.11-14, 18x11; 10.07x14 ... [Se 10.06x15, 21-18; 11.07-11, 29-25; traspón ao desvío «b» (8. ... 29-26) seguindo pola ruta con 10.06x15] 10. ... 29-25; 11.13-18 ... [Unha boa alternativa se as brancas desexan asegurar o empate é 11.06-11, 21-18; 12.14x21, 25x18; 13.02-06 ... (Ou 13.04-08, 23-20; 14.16x23, 27x20; 15.12-15, 19x12; 16.08x15, 20-16; 17.02-06, 16-12; 18.10-14, 17x10; 19.06x13, 12-08; 20.14x21, 08-04; liña ata aquí indicada no volume da «ED» dedicado a «Campeonatos, Torneios e Matches» e que pode seguir con 21.21-26, 30x21;  22.13-17, 04x14; 23.17x26, 14-19; 24.09-13, 19x08; 25.26-30, 08-04; 26.30-23, 04-25; 27.23-30, 25-29; 28.30-16, 22-19; 29.13-17, 19-15; 30.17-21, 29-25; 31.21-26, 15-12; 32.16x07, 25x04; 33.26-30 EMP.) 13. ... 23-20; 14.16x23, 27x20; 15.12-15, 19x12; 16.10-14, 17x10; 17.06x13, 20-16; 18.14x21, 12-07; 19.03x12, 16x07; 20.21-25, 07-03; 21.25-29, 03x17; 22.29x08, 17-06; con empate como nun xogo Medalha da Silva vs. Veríssimo Dias disputado na 1ª «Taça» da Enciclopedia Damista en Almada no ano 1977] 11. ... 22x13; 12.09x18 ... [Ata aquí como no libro de Pedro Ruíz Montero] 12. ... 17-13; [Frouxa é 12. ... 27-22; 13.18x27, 31x22; 14.04-08, 21-18; 15.14x21, 25x18; 16.06-11, 18-13??; (16. ... 30-26;  era mellor, pero con todo, tras 17.03-06 as brancas teñen un final moi favorábel) 17.11-15, 13x06; 18.03x10, GB. como nun xogo Ramiro Mountinho vs. Miguel Ferramacho; Porto, 1952] 13.10x26, 19x10; [Non vale 13. … 30x21 por 14.18-22 GB.] 14.06x13, 30x14; e pode continuar:

15.02-05, 27-22; 16.12-15, 23-19; 17.16-20, 19x12; 18.20-23, 14-11; 19.23-27, 12-07; 20.03x12, 11-06; 21.13-17, 06-03; 22.12-16, 03-12; 23.27-30, 12-19; 24.30-26, 19x01; 25.26x15 e Emp. [Victor Oliveira vs. Cap. Santos Deodato, 22º Campionato de Portugal; Odemira, 2002].

  15.13-18, 14-10; 16.12-15, 27-22; 17.18x27, 31x22; 18.04-08, 25-21; 19.03-07, 21-17; [Máis doado que 19. ... 21-18 indicado no libro de Juan García Canalejas publicado en Zaragoza no ano 1650] 20.07-12, 23-19; 21.16-20, 10-06!; 22.02x11, 22-18; 23.15x22, 24x06, EMP.]

  15.13-17, 14-10; 16.12-15, 27-22; 17.04-08, 31-28; 18.03-07, 23-19; 19.07-11, 19x12; 20.08x15, 22-18; [Aquí había unha pequena trampa, se 20. ... 10-06; seguiría 21.15-19 ... [A «Manobra de Timoneda» tamén coñecida como o «Ping-Pong»] 21. ... 22x15; 22.11x20, 24x15; 23.02x20, GB.] 21.15-19, 10-06; [EMP]. 

b) 8. ... 29-26; 9.11-14, 18x11; e agora se:

  10.07x14, 24-20; [Esta é a continuación introducida por Lorenzo Valls no 1597. Pero se as negras xogan 10. ... 26-21; o xogo traspón á mesma posición que vimos no desvío «a» (8. ... 25-21), no que se seguía coa moderna 11.06-11 ou con 11.13-18, tal como Pedro Ruíz Montero, o «Andaluz», indicaba no seu tratado publicado 6 anos antes que o do «Valenciano» Valls] 11.06-11, 26-21; 12.04-08 ... [Neste punto é moi interesante 12.03-06 que obriga a xogar con coidado: 12. ... 31-28; 13.13-18, 22x13; 14.09x18, 17-13; 15.10x26, 19x03; 16.18-21, 25x18; 17.12-15, 30x21;  18.15x31, 03-13; 19.31x22, 23-20; 20.16x23, 13-09; 21.22x13, 09x06; 22.02x11, 21-18; EMP.] 12. ... 20-15;  13.11x20, 22-18; 14.13x22, 27x11; 15.20x27, 31x22; [EMP].

  10.06x15, 26-21; 11.07-11, 21-18; 12.03-07, 25-21; 13.11-14, 18x11; 14. 07x14, 24-20; 15.15x24, 22-18; 16.13x22, 27x11; 17.09-13, 30-27; [Juan García Canalejas no seu libro do ano 1650, termina aquí a análise co veredicto de que gañan as negras, pero a posición realmente é de empate tal como imos ver] 18.24-28!!, 31x24; 19.12-15, 19x12; 20.10-14, 17x10; 21.02-05, 10x01; 22.04-08, 01x19;  23.08x31, 23-19; 24.31-22, 19-14; 25.22-19 e o xogo está empatado [Golpe de Adelino Ribeiro incluído no seu 2º fascículo que publicou en Vila do Conde no ano 1955].

7. … 24-20; 8.07-12 … [Ou se 8.11-14 traspón ao xogo Boino vs. Medalha que vimos na entrega anterior].

a) 8. ... 31-28; [Con idea de se 9.12-15, 19x12; 10.08x31, 23-20; 11.16x23, 27x20; 12.31x18, 21x05; con vantaxe negra aínda que con 13.06-10 as brancas poderían defenderse] 9.11-14 ... ; e agora atención:

Æ 9. ... 28-24!; 10.13-18, 22x13; 11.09x18, 17-13; 12.10x26, 29x13; 13.06-10, 13x06; 14.03x10, 27-22; [Ou 14. ... 30-26; 15.14-18, 26-21; 16.12-15, 21x05; 17.15x31, 05-01; Empate de Joaquim Bravo e Sena Carneiro] 15.04-07, 30-26; 16.07-11, 26-21; 17.12-15, 19x12; 18.08x15, 21-17; 19.02-05, 22-18; 20.14x21, 25x18; 21.05-09, 17-13; 22.10x17, 18-14; 23.11x18, 20x11; 24.17-21, 11-07; 25.21-25, 07-04;  26.18-22, 04-14; 27.22-27, 23-20; 28.16x23, 14x32; [EMP].

Æ 9. ... 21-18; [Moi perigosa para as negras pois require dunha defensa moi precisa e difícil] 10.14x21, 25x18; 11.12-15, 20x11; 12.06x15, 19x12; 13.08x15, *23-19!!; 14.16-20, 19x12; 15.20-24, 28-23; 16.24-28, 23-19; 17.28-31, 27-23; e as brancas teñen vantaxe aínda que o xogo debe ser empate.      

Æ 9. ... 29-26??; [Liña tronco no «TED», que non se percata que é perdedora] 10.12-15! ... [A mellora ao citado tratado portugués que segue con 10.06-11 para empate] 10. ... 20x11; 11.06x15, 19x12; 12.08x15, 28-24; 13.03-06, 23-20; 14.16x23, 27x11; 15.06x15, 30-27; 16.02-06, 27-23; 17.06-11, 23-20; 18.14-19, 20-16; 19.19-23 [GB].

b) 8. ... 29-26; 9.11-14 ... [Se 9.12-15. 19x12; 10.08x24, 31-28; 11.24x31, 23-20; 12.16x23, 27x20; 13.31x18, 21x05; con vantaxe negra] e agora:

Æ Non vale 9. ... 20-15; 10.13-18, 22x13; 11.09x18, 26-22; [Unha posición que curiosamente foi alcanzada recientemente nun xogo José Melo vs. Fernando Pais disputado no Torneo de Oliveira de Azemeis deste ano 2012 e que se pode ver na foto de abaixo. Outro intento de defensa podía ser 11. ... 17-13; 12.10x17, 19x10; 13.12x28, 21x14; 14.06x13, 31x24; pero tras 15.08-12, 26-22; [Ou 15. ... 14-10; 16.12-15, 27-22; 17.03-07, 30-27; 18.04-08, 25-21; 19.07-11, 21-18; 20.15-19, 22x06; 21.13x29, 06-03; 22.29-12, 27-23; 23.12-07, 03x12; 24.08x15 GB.] 16.12-15, 14-10; 17.03-07, 27-23; 18.07-12, 23-19; 19.04-08, 25-21; 20.17x26, 30x21; 21.13-17, 21-18; 22.16-20, 10-06; 23.02x11, 19-14; 24.20-23, 14x07; 25.15-20, 24x15; 26.12x26, 18-14; 27.23-28, 14-11; 28.28-32, 11-06; 29.17-21, 07-04; 30.21-25, GB.] 12.10-13, 17x10; 13.06x13, 19x10; 14.12x26, 21x14; 15.26-29, 14-11; 16.16-20, 23x16; 17.29-19, 10-06; 18.03x10, 25-21;  19.13-17, 21-18; 20.17-21 [GB.]


José Melo vs. Fernando Pais [Oliveira de Azemeis, 2012]
[Foto Damas do Norte]

Æ 9. ... 21-18;  10.14x21, 25x18; 11.12-15, 20x11; 12.06x15, 19x12; 13.08x15, 23-19; [Ou se 13. ... 26-21; 14.03-07, 23-19; 15.15-20, 19-15; 16.07-11, 15x06; 17.02x11, 27-23; 18.20x27, 30x23; 19.11-15, 23-19; 20.04-08, 19x12; 21.08x15, 22-19; 22.15x22, 18-14;  23.10x19, 17x10; 24.22-26, 10-05; 25.19-22, 05-01; 26.26-29, 01-23; 27.29-25, 23-32; 28.25x04, 32-19; 29.09-13, 19x26; 30.04-14, 26-17; 31.13-18, 31-27; 32.14-19, 17-30; 33.19-01, 30-26; 34.01-10, 26-30; EMP.] 14.04-08, 19x12; 15.08x15, 18-14; 16.10x19, 17x10; 17.09-13, 31-28; 18.15-20, 22x15;  19.20-24, 28-23; 20.24-28, 23-20; 21.16x23, 27x20; 22.28-32, 15-12; 23.32x01, 12-08;  24.01-19, 08-04; 25.19x29, 04-25; 26.13-17, 20-16; 27.02-06, 25-07; 28.03x12, 16x07;  29.06-11, 07-03; [EMP].

7. … 19-15; 8.11x20, 24x15; 9.07-11, *23-20; 10.16x23, 27x20;

a) 11.04-07, 31-28; [Se 11. ... 30-27; (Non é boa 11. ... 21-18; por 12.07-12, 30-26; 13.12x19, 22x15; 14.13x22, 26x19; 15.11-14 gaña un peón e o xogo) 12.*07-12, 29-26; (No «TED» segue con 12. ... 22-18; 13.12x19, 18-14; 14.11x18, 21x05; 15.19-23, 17x10; 16.23x30, 20-16; 17.06x13, 05-01; e aquí dá o xogo por empatado, mais seguindo con 18.13-18 e construíndo unha armadilla levando este peón ao cadro «22» e o da casa «9» á «18» as brancas gañan o final) 13.12x19, 22x15; 14.10-14, 17x10; 15.06x13, 15x06; 16.02x11, 21-17; 17.13-18, 17-13; (Ou 17. ... 26-21; 18.08-12, 20-16; 19.11-15, 16x07; 20.03x12, 17-13; 21.14-19, 21x14; 22.09x18, 14-11; 23.19-22, 11-07; 24.22-26, 07-03; 25.12-16, 03-13;  26.26-30, 13x12; 27.30x23, EMP.) 18.08-12, 20-16; 19.18-21, 26x17; 20.09x18, 16x07; 21.03x12, 27-22; 22.18x27, 31x22; 23.12-15, 22-18;  24.14x21, 25x18; EMP.] 12.11-14, 28-24 [Ou se 12. ... 21-18; 13.14x21, 25x18; traspón ao desvío «b» con 11.11-14] 13.14-19, 21-18; 14.19x26, 29x22; 15.07-12. 15-11; 16.06x15, 20x11; 17.12-15, 25-21; 18.15-19, 22x15; 19.13x22, 21-18; 20.10-14, 11-07; 21.03x19, 18x11; 22.19-23, 11-07; 23.22-27, 07-04; 24.27-31, 04-14; 25.31-28, 14-18; [EMP.]

b) 11.11-14, 21-18; 12.14x21, 25x18; 13.04-07, 31-28; 14.07-12, 30-26; 15.12x19, 22x15; 16.13x22, 26x19; 17.09-13, 19-14; 18.10x19, 17x10; 19.06x13, 15-11; 20.13-18, 20-16; 21.18-22, 11-07; 22.03x12, 16x07; 23.22-27, 07-03; con empate. [Análise do Dr. Sena Carneiro e Joaquim Bravo no «TED»].

c) 11.03-07, 30-27; [Non 11. ... 21-18; por 12.07-12, 30-26; 13.12x19, 22x15; 14.13x22, 26x19; 15.11-14, 20-16; (Se 15. ... 25-21; 16.14x23, 21-18; 17.10-14, 18x11; 18.08-12, 15x08; 19.06x24, GB como no libro de Pedro Ruíz Montero, 1591) 16.14x23, 16-12; 17.09-13, 25-21; 18.02-05, 29-26; 19.13-18, 21x14;  20.10x19, 17-13; 21.05-09, 15-11; 22.06x15, 13-10; 23.19-22, 26x19; 24.15x22, 10-05; 25.08x15, 05-02; 26.15-19, 02-20; 27.23-28, 31x24; 28.22-26, 20-30;,   29.26-29, GB.] 12.11-14, 21-18; 13.14x21, 25x18; 14.07-12, 22-19; [Ou 14. ... 18-14; 15.12x26, 14x05; 16.26-30, 17x03; 17.30x16, 03x10; 18.09-13, 10x17; 19.02x09, 31-27;  20.16x30, 29-26; empate  de Cecina Rica] 15.13x22, 27x18; 16.09-13! ... [Lorenzo Valls, o «Valenciano», seguía con 16.06-11, 15x06; 17.02x11, 20-15; 18.11x20, 18-14 ou con 16.04-07, 18-14; e en ambos os dous casos gañan as negras] 16. ... 18x09; 17.12-16, 29-26; 18.16x23, 26-21; 19.04-07, 21-18; 20.07-11, 18-13; 21.11x20, 19-15!!; [Cecina continuaba con 21. ... 19-14; 22.10x19, 13-10; 23.06x13, 17x10; 24.20-24 e GB.] 22.20-24, 15-11; 23.06x15, 13x6;  24.02x11, 17-13; 25.23-28, 09-05; 26.28-32, 13-10; 27.11-14, 10-06;  con empate de Joaquim Bravo e o Dr. Sena Carneiro no «TED».


7. ... 21-18;



Unha posíbel alternativa para as negras é 7. ... 29-26; unha xogada que apareceu por primeira vez publicada no Libro de Garcez. Mais neste caso é moi forte a continuación 8.07-11! ... [Moito mellor que 8.06-11 dada polo autor aragonés e seguida no «TED»] 8. ... 31-28; [Nótese que non valía o avance 8. ... 21-18; porque ao estar a casa «29» baleira, permite golpe con 11-14 seguido de 13-18 e 15x29] 9.11-14, 21-18; 10.14x21, 25x18; 11.04-07, 23-20; 12.07-11, 28-23; 13.11-14, 20x11; 14.06x15, 18x11; 15.13-18, 22x06; 16.15x29, 23-20; 17.03x10, 20-16; 18.12-15 ... [Se 18.10-13, 17x10; 19.29-15, 16x07; 20.15x31, EMP.] 18. ... 16-12; 19.10-14, 11-06; [As negras están nunha situación moi complicada e dificil de defender. Se 19. ... 11-07; 20.29-25, 07-03; 21.14-19, 12-07; 22.25x04; 03-12; 23.04-18, 17-13; 24.18x31, 13-10; 25.31-18, 10-05; 26.18-14, 30-27; 27.14x01, 27-22; 28.19x26, 12x29; 29.09-13, 29-22; 30.13-17, 22-18; 31.08-12, GB.] 20.02x11, 12-07; 21.29-25, 07-03; 22.14-19, 30-26; 23.25-14, 03-16; 24.14-01, 27-22; 25.11-14, 16-07; 26.19-23, 07x25; 27.23-28, 22-18; 28.28-32, 18-13; 29.09x18, 25x20; 30.32-19, 26-21; 31.19-14, 20-16; 32.14x25, 17-13; 33.01-28, 13-09; [EMP].

8.06-11 ...

Esta é a continuación clásica. Mais neste punto tamén pode resultar interesante a liña con 8.07-11, introducida no ano 1941 polo gran damista portugués Francisco Henriques que a publicou nunha revista que el mesmo cofeccionaba á man e da que tan só facía unhas cinco ou seis copias. 


Francisco Henriques
[Foto da web de G. Westerveld]

Despois do lance de Henriques, as negras deben xogar con coidado, pois non valen nin 8. ... 31-28 [por 9.11-14, 18x11; 10.13-18, 22x13; 11.15x31 GB], nin 8. ... 29-26 [por 9.11-14, 18x11; 10.13-18, 22x13; 11.15x29, GB]. Pero as negras poden optar por estoutras máis sólidas respostas:


A] 8. ... 25-21; 9.12-16 ...  [Unha posición que tamén se pode formar coa «Lateral Esquerda»: 1.10-14, 23-19; 2.14x23, 28x19; 3.05-10, 32-28; 4.12-16 ... (ou 4. 01-05, 21-17; 5.12-16, 28-23; 6.07-12, 25-21; 7.09-13) 4. ... 28-23; 5.09-13, 21-17; 6.07-12, 25-21; 7.01-05, seguido de 7. ... 21-18; 8.05-09, 26-21; 9.12-15 ...] 9. ... 19x12; 10. 08x15 ... ; e agora se:

 10. ... 30-26; 11.15-20, 24x15; 12.11x20, 23-19; 13.20-23, 27x20; 14.16x23, 19-14; 15.10x19, 17x10; 16.06x13, 22x15; 17.13x22, 26x19; 18.04-07, 21-18; 19.03-06, 29-25; 20.06-11, 15x06; 21.02x11, 25-21;  22.07-12, 19-14; 23.09-13, 14x07; 24.13x22, [EMP].

10. ... 29-25; 11.04-08, 23-19; 12.16-20, 19x12; 13.08x15, 27-23; 14.20x27, 30x23; 15.10-14, 17x10; 16.06x13, 21-17; 17.14x21, 25x18;  18.02-06, 17x10; 19.06x13, 23-19; 20.13-17, 19x12; 21.17-21, 12-08; 22.21-26, 22-19; 23.26-29, 08-04; e empate [Francisco Henriques].

10. ... 23-19; 11.*04-08, 19x12; 12.08x15, 27-23; 13.15-20, 24x15; 14.11x27, 30x23; 15.06-11, 31-28; 16.03-07, 28-24; 17.07-12, 23-19; 18.11-15, 29-25; 19.16-20, 18-14; 20.20-23, 14x05; 21.23-28, 17x10;  22.28-31, 21-18; 23.09-13, 18x09; 24.31x03, 05-01; 25.15x22, 01-19; con empate [Análise de Francisco Henriques, que ao igual que o anterior, foi publicado na súa revista artesanal «Em Frente do Tabuleiro», e posteriormente reproducido no «TED»].

10. ... 23-20; 11.16x23, 27x20; 12.15-19, 22x15; 13.13x22, 21-18; 14.22-26, 29x22; 15.10-14, 18-13; 16.09x27, 31x22; 17.14-19 ... [Ou 17.02-05, 17-13; 18.05-09, 30-27; 19.09x18, 22x13; 20.14-19, 13-09; 21.19-23, 27-22; 22.23-28, 09-05; 23.28-31, 05-01; 24.31x18, 20-16; 25.11x20, 24x15; empate] 17. ... 20-16; 18.11x20, 24x15; 19.19x26, 30x21; 20.04-08, 21-18; 21.03-07, 17-13;  22.06-10, 13x06; 23.02x20, 18-13; [EMP].



B]  8. ... 30-26; 9.12-16, 19x12; 10.08x15 ... ; e agora se:

  10. ...  23-19; 11.16-20, 19x12; 12.10-14, 24x15; 13.14x30, 17x10; 14.30x01 e gañan as brancas [Francisco Henriques].

  10. ... 26-21; 11.04-08, 23-19; 12.16-20, 19x12; 13.08x15, 18-14; 14.10x26, 29x22; 15.11-14, 17x10; 16.06x13, 21-18; 17.14x21, 25x18;  18.02-05, 18-14; 19.13-17, 22-18; 20.17-21, 18-13; 21.09x18, 27-23;  22.20x27, 31x13; 23.05-09, 13-10; 24.21-26, 10-05; 25.26-30, 14-10; [EMP].

10. ... 25-21; [A mellor] 11.15-20, 24x15; 12.11x20, 23-19; 13.20-23, 27x20; 14.16x23, 19-14; 15.10x19, 17x10; 16.06x13, 22x15; 17.13x22, 26x19; 18.09-13, 19-14; 19.13-18, 14-10; 20.18x25, 15-11; 21.03-07, 11-06; 22.02x11, 10-06; 23.11-15, 06-03; 24.15-20, 03x16; 25.04-08, 16-07;26.20-24, 07-14; 27.24-28, 31x24; 28.23-27, [EMP].



C] 8. ... 23-20;  9.12-16, 19x12; 10.16x23, 27x20; 11.08x15 ... [Posición que se pode formar tamén con 1.10-14, 23-19; 2.14x23, 28x19; 3.05-10, 32-28; 4.11-14 ... (A «Fuga Nº13» da «Partida do Río») 4. ... 28-23; 5.07-11, 22-18; 6.12-15, 19x12; 7.08x15, 26-22; 8.01-05, 23-19; 9.14x23, 27x20; 10.10-13, 21-17; 11.05-10] 11. ... 25-21; [Traspón á variante «A», ramificación con 10. ... 23-20].


8. ... 25-21;



● Malo sería 8. ... 31-28; por 9.11-14, 18x11; 10.07x14 e non se pode evitar a entrada en dama polo que GB.

● Xogábel é 8. ... 30-26; mais non aconsellábel pois as negras empatan moi apuradamente: 9.12-16! ... [A máis interesante. Se 9.11-14, 18x11; 10.07x14, 26-21; 11.15-20!, 23x07; 12.14x30, 31-28; 13.03x12 ... [13.04x11, 24-20; 14.30x16, 28-23; 15.16x18, 21x14; 16.11-15, 17x10; 17.15-19, 10-06; 18.03x10, 05-01; 19.02-05, 25-21; 20.09-13, 29-26; 21.19-23, 26-22; 22.23-28, 21-18; 23.13-17, 18-14; 24.10x26, 01x32; EMP.] 13. ... 24-20; 14.30x16, 28-23; 15.16x18; 21x05; 16.13-18, 29-26; 17.12-15, 05-01; 18.08-12, 01-14; 19.18-22, 26x19; 20.15x22, 14-19; [Na revista «Vamos Descifrar» Nº673, Mario Dinis Vaz segue con 20. ... 14-21; 21.12-16, 21-30; e GB, pero se 21. ... 17-13; era empate] 21.04-08, 19x26; 22.12-15, 29x12; 23.08x15, 25-21;  24.02-06, 21-18; 25.06-10, 17-13; 26.10x17, 18-14; 27.15-20, 14-11; 28.20-23, 11-07; 29.23-28, 07-04; EMP.] 9. ... 19x12; 10.08x15 ... ; e nesta situación unha única xogada salva o xogo:

A] 10. ... *25-21; [A xogada salvadora]. Con todo, aínda as brancas dispoñen de dous bos intentos para intentar buscar a vitoria:

▬► 11.07-12, 23-19; e agora se:

a) 12.11-14, 18x11; 13.02-06, 11x02; 14.03-07, 02x20; 15.16x30, 19-15; 16.12x19, 22x15; 17.30-16, 26-22; [Ou 17.30-23, 21-18; 18.13x22, 26x19; 19.23x14, 15-11; 20.04-08, 11x04; 21.14-25, 29-26; 22.10-14, 04x18; 23.25x11, 26-22; 24.11-14, 24-20; 25.08-12, 31-28; 26.14x32, 22-18; 27.32-23, 20-16; 28.12-15, 16-12; 29.23-16, 12-08; 30.16-07, 17-13; 31.07x25, 13-10; EMP.] 18.16-23, 29-26; 19.07-12, 15x08; 20.23-27, 22-19; 21.27-23, 19-14; 22.10x19, 17x10; 23.19-22, 26x19; 24.23x01, 21-18; 25.01-28, 24-20; 26.28-24, 20-16; 27.24-11, 18-13; 28.09x18, 16-12; 29.11-20, 12-07; 30.04x11, 08-04; 31.11-14, 04-07; 32.20-16, 07-03; 33.14-19, 03-10; [EMP].

b) 12.16-20, 29-25; 13.12-16, 19x12; 14.20-23, 27x20; 15.16x23, 24-20; 16.02-06, 20-15!; 17.11x20, 18-14; 18.10x19, 22x15; 19.04-08, 17x10; 20.06x13, 21-17; 21.13-18, 17-13; 22.23-27, 31x22; 23.18x27, 26-21;  24.09x18, 21x14; 25.25.27-31 ... [25.27-30, *15-11; 26.08x15, 25-21; 27.30x17, 14-10; 28.17x06, 11x02; EMP.] 25. ... 14-10; 26.20-23 ... [26.31-28, 10-06; 27.03x10, 12-07; 28.20-23, 07-03; 29.10-14, 03-06; EMP.] 26. ... 10-05; 27.23-28, 05-01; 28.28-32, 15-11; 29.08x15, 11-06; 30.03x10, 01x12; [EMP].

11.*02-06 ... [A xogada coa que se pensaba que gañaban as brancas].

a) 11. ... 23-19; [Perde] 12.11-14, 18x02; 13.07-12, 02x20; 14.16x30 ... [Xogo 46 do Manuscrito de Luís Antonio David, onde neste punto dáse como gañado polas brancas. No «TED» tampouco continúa a análise e aceptan o veredicto; non obstante, a vitoria branca é moi dificil de materializar e require unha gran precisión] 14. ... *19-15; [A que máis resistencia ofrece] 15.12x19, 22x15; 16.03-07 ... [Contra 16.30-20 as negras deféndense con 16. ... *29-25; 17.20x11, 24-20!!; 18.11x24, 31-28; 19.24x31, 26-22; 20.31x18, 21x05; 21.13-18, 17-13; EMP.] 16. ... 31-28; 17.*30-16 ... [Non vale 17.04-08, 15-12; 18.08x15, 28-23; 19.30x16, 21-18; 20.13x22, 26x03; 21.16-23, 03x13; 22.09x18, 17-13; 23.18-22, 24-20; 24.23x16, 13-10; 25.16-27, 29-26; 26.22x29, 10-05; EMP.] 17.30-16, 26-22; 18.04-08, 22-19; 19.16-30, 21-18; [Ou 19. ... 24-20; 20.30x16, 19-14; 21.10x19, 17x10; 22.19-22, 10-05; 23.22-27, 05-01; 24.27-31, 28-24; 25.16-20, 15-12; 26.08x15, 01-10; 27.20-16, 10-32; 28.07-11, 32-05; 29.09-13, 29-26; 30.16-03, 05-01; 31.31-27, 21-17; 32.27-16, 17x10; 33.03x30, GB.] 20.13x22, 15-12; 21.07x16, 28-23; 22.30x20, 24x15; 23.22-27, 15-11; 24.27-31, 11-06;   25.31-22, 06-02; 26.22x12, 02-05; 27.10-13, 17x10; 28.12-03; 05-02; 29.03x17 [GB].

b) 11. ... *24-20; [A defensa negra, un gambito que presentamos hoxe aquí e que se ninguén demostra o contrario, vaille quitar o «sambenito» de perdedora á continuación 8. ... 30-26] 12.15x24, 23-19; 13.04-08, 19-14; 14.10x19, 17x10; 15.06x13, 22x06; 16.03x10, 21-17; 17.13x22, 27x18; 18.16-20, 29-25; [Con idea de construír unha típica armadilla coñecida como a «formación do madeireiro», que ameaza un «tiro» imparábel ou a perda de material] 19.20-23, 26-21; [E aquí está a armadilla] 20.23-27 ... [Entregando material para desactivar a ameaza 18-13] 20. ... 31x22; 21.24-28, 22-19; 22.28-32, 19-15; 23.32-28, 15-11; 24.07x14, 18x11; 25.08-12, 11-07; 26.12-15, 21-18; 27.15-20, 18-13; 28.09x18, 07-03; 29.10-13, 17x10; 30.28x01, 03-13; [EMP].

B] 10. ... 26-21; [Perde] 11.02-06 ...

11. ... 31-28; 12.16-20, 23x16; 13.15-19, 22x15; 14.13x31, 15-12; GB. [Dr. Carlos Rodríguez Lafora, análise publicado na súa sección do xornal canario «La Provincia» no 17/08/1944].


Dr. Carlos Rodríguez Lafora
[Foto revista "El Ajedrez"; Valencia 1930]

11. ... 23-19; 12.11-14, 18x02; 13.07-12, 02x20; 14.16x30 ... [Aquí dáse o xogo por gañado para as brancas no Manscrito de Luís Antonio David e tamén no «TED»] 14. ... 24-20; 15.30x16, 21-18; 16.04-07, 18-14; 17.16-23, 14x05; 18.23x01, 17x10; 19.01x26, 29x22;  20.12-15, 25-21; 21.07-11, 21-18; 22.03-06, 31-27; 23.06-10, 18-13; 24.10x17, 27-23; 25.11-14, [GB].

11. ... 24-20; 12.15x24, 23-19; 13.11-15, 19x12; 14.04-08 ... [Xogo 46 do Manuscrito do mítico Luís David e repetido no «TED» terminando aquí a análise con GB.] 14. ... 27-23; 15.08x15, 23-19; 16.16-20, 19x12; 17.07x16, 22-19; 18.13x22, 19-15; 19.20-23, 15-12; 20.22-27, 31x22; 21.03-07, 12x03; 22.06-11, 03x13; 23.09x27 [GB].

11. ... 22-19; 12.15x22, 23-19; 13.22-26, 29x22; 14.11-14, 18x02; 15.16-20, 24x15; 16.03-06, 02x11; 17.07x30, 22-19; 18.04-07, 31-28; 19.30-26, 28-23; 20.07-11, 15x06; 21.26x02, 23-19; 22.02-24, 19-14; 23.10x19, 17x10; 24.19-23, 10-05; 25.23-28, 05-02; 26.28-32, 21-18; 27.32-10, 18-13; 28.09x18, 02-09; 29.24-31, [GB].

C] 10. ... 23-19; 11.11-14, 19x12; [11. ... 18x11; 12.07x30, 31-28; 13.30x21, 25x18; 14.15-19, 22x15; GB, tal como Sena indica no «TED»] 12.14x30, 27-23; 13.30x20, 24x15; 14.04-08, 25-21; 15.07-11, 15x06; 16.08x15, GB. [Cándido Sena Carneiro].

● Pero as negras dispoñen dunha moi boa alternativa con 8. … 29-26; [A continuación máis xogada que, como xa indicamos, conduce a idéntica situación que se antes se xogase 6. ... 25-21 e agora 8. ... 29-25] 9.*12-16 ... [Se 9.02-06, 18-14; 10.11x18, 26-21; GN (Garcez). Tamén é mala 9.11-14, pois tras 9. ... 18x11; 10.07x14, 26-21; estamos na posición perdedora que se dá nos comentarios da xogada novena do xogo principal (9.11-14)] 9. ... 19x12; 10.08x15 ... [Alcanzando unha posición tamén posíbel na «Oblicua Moderna» construída con 1.10-14, 23-19; 2.14x23, 28x19; 3.09-13, 32-28; 4.11-15, 28-23; 5.05-09, 21-18; 6.06-11, 26-21; 7.01-05, 21-17; 8.05-10, 29-26; 9.12-16, 19x12; 10. 8x15] que usualmente segue con 10. ... 23-19; [Como no tratado de Garcez publicado no ano 1684. Se as negras xogan 10. ... 26-21; segue 11.02-06 e entronca no xogo principal]  e agora:

A] 11.04-08, 19x12; 12.08x15, 18-14; [Aquí agora se 12. ... 26-21; 13.02-06, novamente entronca no xogo principal] 13.11x18 ... [Nesta altura xa foi acordado o empate nun xogo Artur Gomes vs. Veríssimo Dias; 16º Campionato de Portugal, Almada, 1996]. 13. ... 26-21; 14.*10-14, 17x10; 15.07-12, 22x13; 16.09x18, 30-26; [Para impedir 17.15-19] 17.16-20, 27-23; 18.20x27, 31x13; 19.14-19, 13-09; 20.19-23 ... [Ata aquí como no 2º Fascículo de Ribeiro que empata seguindo con 20.19-22] 20. ... 10-05; 21.23-28, 05-01; 22.28-32, *09-05; [Se 22. ... 26-22; 23.02-05!, 09x02; 24.12-16, 02x20; 25.16x23, 01x28; 26.32x17 GB.] 23.02x09, 26-22; 24.09-13, 24-20; 25.15x24, 22-19; 26.32x14, 01x08; 27.24-28, 08-19; 28.13-17 ... [Non 28.28-32 por 21-18 e GN] 28. ... 19x32; 29.17x26 [EMP].

B] 11.02-06, 19x12; 12.11-15 ... ; con estas ramificacións:

12. ... 18-14; 13.10x19, 17x10; 14.06x13 ... ; e agora se:

a) 14. ... 25-21; 15.13-17, 12-08!; [15. ... 24-20; (Ou a continuación do Dr. Cárceles Sabater 15. ... 21-18; facendo gañar as brancas tras 16.19-23, 2711; 17.07x21, 30-27; 18.21x30, 27-23; 19.30x20, 24x15; 20.17-21, 15-11; 21.21-26, GB.) 16.15x24, 22x15; 17.03-06, 12x03; 18.06-10, 03x13; 19.09x25, 26-22; 20.25-29, 22-19; 21.29-25, 15-12; 22.17-21, 19-14; 23.24-28, 31x24; 24.16-20, 24x15; 25.21-26, 30x21; 26.25x11x30, con vitoria branca como nun xogo Cándido Sena Carneiro vs. Antonio Moreira Silva; Campionato do Porto, 1954] 16.16-20, 31-28; 17.09-13, 27-23; 18.20x27, 30x14; 19.15-19, 22x15; 20.13-18, 14-10; 21.18x25, 26-22; 22.25-29, 22-18; 23.29x12, 10-05; 24.17-21, 05-01;  25.21-26, 18-13; 26.12-15, 13-09; 27.26-30, 01-10; 28.15-02, 24-20; 29.02x31, 09-05; 30.30-17, *10-32; 31.31-28!, *32x19; 32.17-10, *19-12; 33.07x16, 05-02; e as brancas xa non poden construír a armadilla vitoriosa con peóns en «4», «11» e «15» [EMP].

b) 14. ... 24-20; 15.15x24, 22x15; 16.16-20, 12-08; 17.07-12 ... [Ata aquí como no libro do Dr. Cárceles Sabater] 17. ... 26-21; 18.12x19, 21-17; 19.13-18, 27-22; 20.18x27, 30x14; 21.20-23, 14-10; 22.23-28, 10-05; 23.28-32, 05-02; [EMP].

c) 14. ... 12-08; 15.07-11, 24-20; 16.16x23, 27x20; 17.15x24, 22x06; 18.03x10, 25-21; 19.10-14, 21-17; 20.13-18, 17-13; 21.18-21, 26x17; 22.09x18, 17-13;  23.18-21 con final de empate. [Adelino Ribeiro, 2º Fascículo].

12. ... 26-21; 13.15-19, 22x15; 14.13x22 ... [Neste momento acordouse o empate nun xogo João Oliveira vs. Leopoldo Lopes; 17º Campionato de Portugal, Almada, 1997] 14. ... 27x18; 15.10-13, 17x10; 16.06x22, 21-18; 17.07-11, 15x06; 18.03x10, 12-08; 19.10-13, 18-14; 20.13-17, 14-10; 21.22-26, 30x21; 22.17x26, 10-06; [Ata aquí como no 2º Fascículo de Ribeiro] 23.26-29, 06-03; 24.29-19 [EMP].

9.02-06 ...



● Aquí non vale 9.11-14, 18x11; 10.07x14 ... [Posición tamén formada na seguinte liña do «Ataque Crítico»: 1.10-14, 23-19; 2.14x23, 28x19; 3.05-10, 32-28;  4.01-05, 28-23; 5.10-13, 21-18; 6.05-10, 26-21; 7.11-14, 18x11; 8.06x15 ... (8.07x14, sería o xeito de equilibrar o xogo) 8. ... 21-17; 9.07-11, 25-21; 10.11-14.] pois seguiría 10. ... 29-25; 11.12-16 ... [Ou se 11.03-07, 22-18;  12.15x22 ... (Garcez xa indicou que se 12.13x22, 27x11; 13.15x22, 30-27; 14.07x14, 27x11; 15.09-13, 31-27; 16.12-15, 27-22; GN.) 12. ... 18x11; 13.07x14, 27x11; 14.12-15, 24-20; (Máis fácil que con 14. ... 30-27 dado por Garcez) 15.15x24, 23-19; 16.08-12, 30-27; 17.12-16, 27-23; GN.] 11. ... 19x12; 12.08x15, 22-19; 13.15x22, 27x11; 14.03-07, 24-20; 15.07x14, 20-15; e as negras gañan este final.

● Pero pódese variar con 9.12-16, 19x12; 10.08x15, 23-19; 11.04-08, 19x12; 12.08x15, 27-23; 13.02-06 ... ; e se:

A] 13. ... 31-28; 14.15-20, 24x15; 15.11x27, 30x23; 16.06-11, 28-24; [Nesta altura as brancas deben poñer gran atención]:

17.*11-15, 23-19; 18.*16-20, 19x12; 19.07x16, 24x15; 20.16-20, 18-14; 21.10x26, 29x22; 22.20-23, 17x10;  23.23-28, 10-05; 24.28-31, [EMP].

  17.07-12, 23-19; 18.11-15, 18-14; 19.13-18, 22x06; 20.15x22 ... [Ou se 20.03x10, 14x05; 21.15x22, 05-01; 22.22-27, *01-23!; 23.27-30, 21-18; 24.30x20, 24x08; 25.16-20, 08-04; 26.20-23, 04-14; 27.23-27, 29-26; e gañan as negras tal como nunha corrección no «TED» do damista da Póvoa do Varzim, David Almeida Garrido Junior en 29/09/1984] 20. ... 14-10; 21.22-27, 06-02; 22.27-30 ... [Se 22.27-31, 21-18 GN.] 22. ... 02-05; 23.09-13, 05-01; [As negras deben manter a «batería». No «TED» segue erroneamente con 23. ... 05-09; e tras 24.03-06, 09x08; 25.06x13, 17x10; 26.30x06, hai empate como nun xogo Sena Carneiro vs. Antonio Carvalho do Campionato do Porto, 1955] 24.12-15, 01-05; 25.16-20 ... [25.15-19, 10-06; 26. 03x10, 05x23;] 25. ... 05-01; 26.15-19 ... [26.13-18, 21x14;  27.20-23, 14-11; 28.23-27, 29-25; 29.27-31, 17-13; 30.31x09, 25-21; 31.30x06, 11x02; GN] 26. ... 24x15; 27.19-23, 15-12; 28.23-28, 21-18; 29.13x22, 10-06; 30.03x10, 01x32;  31.22-27, 17-13; 32.30-17, 13-09; 33.27-31 ... [Impedindo o avance do peón do cadro «9» pola ameaza de disparo da batería] 33. ... 12-08; 34.17-21, 08-04; 35.21-17, 04-08; 36.17-30, 08-12; 37.30-16, 12-03; 38.16-30, 03-17; 39.30-20, 09-05; 40.31-18, 05-02; 41.20-16, 17-26; 42.18-25, 26-08; [As brancas ameazaban 42. ... 08-04; e o cambio de damas sería inevitábel] 43.25-04, 29-25; [Unha vez asegurado o dominio da transversal «829», as brancas avanzan este peón] Agora é moi fácil construír unha armadilla sen necesidade de promocionar o peón e a vitoria negra é unha simple cuestión de técnica.

B] 13. ... 29-25 [Entronca no xogo principal].

C] 13. ... 23-19; 14.*16-20, 19x12; 15.07x16, 24x15; 16.11x20 [Traspoñendo á ruta «B»» (7.12-15, 19x12; 8.07x16) que se toma na «Encrucillada branca», seguindo pola ramificación con 12. ... 23-19].

D] 13. ... 30-27; 14.15-20, 24x15; 15.11x20, 23-19; 16.07-11, 19-15; 17.20-23, 27x20; 18.16x23, 15-12; 19.23-27, 12-08; 20.27-30, 08-04; 21.11-15, 04-08; [Ata aquí como nunha análise de Sena Carneiro e Adelino Ribeiro no «TED»]   22.06-11! ... [O máis sinxelo] 22. ... 08x05; 23.30-20, 17x10; 24.11-14, 18x11;  25.20x15, [EMP].

9. ... 29-25;


A foto do momento e a posición completa no diagrama.
[Foto de Damas do Norte].

Aínda que inferiores, outras opcións para o segundo xogador son:

● 9. ... 31-28; 10.12-16, 19x12; 11.08x15, 23-19; 12.10-14! ... [A posición branca vese moi forte] 12. ... *19x12; 13.06-10, 28-23; 14.04-08, 29-25; 15.08x15, 23-20; 16.16x23, 27x20; 17.07-12, 20-16; 18.03-07, 30-27; 19.14-19, 18-14; 20.19x26, 14x05; 21.26-30, 17x10; 22.30x06, 05-01; 23.06-13, 25-21; 24.13x31, 21-17; e as negras conseguen o empate.

●  9. ... 30-26; [Unha continuación do italiano Avigliano que non perde como indica o «TED», pero obriga ás negras a xogar á defensiva] 10.12-16, 19x12; 11.08x15, 23-19; [Ou 11. ... 24-20; 12.15x24, 23-19; 13.11-15, 19x12; 14.16-20, *22-19!; (Se 14. ... 18-14; 15.10x19, 22x15; 16.07x16, 17x10; 17.06x13, 21-17; 18.13-18, 17-13; 19.20-23, 27x20; 20.16x23, 13-10; 21.23-28, 10-05; 22.28-32, 05-02; 23.04-07, 29-25; 24.18-22, 26x19;  25.32x01, 25-21; 26.01-05, 21-18; 27.05-01, 18-13; 28.09x18, 02-09; 29.18-21, 09-18; 30.21-25, 18x04; e gañan as brancas segundo análise de Ribeiro e Sena Carneiro) 15.13x22, 27x18; 16.07x16, 18-14; 17.10-13, 17x10; 18.06x13, 14-10; 19.20-23, 10-05; (Esta corrección pertence a José Luis González Sanz que a publicou no seu «Tratado Hipermoderno»)  20.23-27, 31x22; 21.24-28, 05-01; 22.13-17, 21-18; 23.28-31, 19-14; EMP.] 12.11-14, 18x02; 13.07-12 ... [Mais forte que 13.04-08 indicado no «TED»] 13. ... 02x20; 14.16x30, 19-15; 15.12x19, 22x15; 16.30-23, 15-11; 17.13-18, 21x05; 18.23x01, 31-28; 19.01x32, 26-22; 20.09-13, 17x10; 21.32x05, 24-20; 22.05-23, 20-15; 23.23-27, 22-18; 24.27x09, 15-12; 25.09-13, 11-07; 26.04x11, 12-08;  27.13-18, 29-25; 28.03-07, 08-04; 29.18-22, 04-08; 30.22-29, 08-04; 31.29-08, 25-21; 32.08-29, 21-18; 33.29-25, 04-08; 34.25x14, 08-22; [EMP].

10.*12-16, 19x12; 11.08x15, 23-19;



●  O Dr. Cárceles Sabater xa publicou no seu tratado do ano 1904 que 11. ... 23-20; perde tras: 12.16x23, 27x20; 13.15-19, 22x15; 14.13x22, 21-18; 15.22-26, 30x21; 16.10-13, 17x10; 17.06x22, 15x06; 18.03x10, 20-15; 19.22-26, 24-20; 20.26-29, [GB].

●  Igualmente é malo 11. ... 24-20; [Con idea de preparar un «tiro»] 12.15x24, 23-19; [Agora ameazan 13. ... 18-14] 13.11-15, 19x12; 14.04-08, 27-23; [Mario Dinis Vaz demostrou que se 14. ... 18-14; 15.10x26, 17x10; 16.06x13, 21-17; 17.08x15, 30x21; 18.13-18, 21x14; 19. 07-11, 14x07; 20.03x12, 27-22; 21.15-20, 31-28; 22.24x31, 22-18; 23.31x13, 17x10; 24.20-23, 10-05; 25.23-28, 05-02; 26.28-32, GB] 15.08x15, 30-27; 16.16-20, 23x16; 17.15-20, 22-19; 18.13x22, 27x18; 19.10-13, 17x10; 20.06x22, 19-15; 21.07-11, 15x06; 22.03x10, 16-12; 23.22-26, 12-07; 24.26-30, 21-18; 25.20-23, 07-04; 26.30-26, 04-08; 27.26-29, 08-04; 28.23-28, 04-11; 29.29-22, 11-04; 30.22x13, [GB].

12.04-08 ...

Ou 12.16-20, 19x12; 13.07x16, 24x15; 14.11x20 ... ; e aquí as negras deben xogar con moito coidado, pois:

A] A intuitiva 14. ... 27-23; perde tras 15.20x27, 30x23; 16.06-11, 31-28; [Ou 16. ... 23-19; 17.03-07, 19-14; 18.10x26, 17x10; 19.26-30, 21-17; 20.30-21, 18-13; (20. ... 10-06; 21.21x14, 06-02; liña de Juan García Canalejas, autor clásico que publicou o seu tratado moito antes de introducirse no regulamento a «Lei da calidade». O remate que segue pertence a Mario Dinis Vaz: 22.14-28!, 31x24; 23.11-15, 02x20; 24.16x23 GB.) 21.09x18, 10-05; 22.21-30, 05-01; 23.18-22, 17-13; 24.22-26, 13-10; 25.26-29, 10-06; 26.29-15, 01-10; 27.15-24, 25-21; 28.30x17, 06-03; 29.17x06,  03x10; 30.24-15, GB.] 17.03-07, 28-24; 18.07-12, 23-19; 19.04-08, 19-14; 20. 10x26, 17x10; 21.26-30, 10-05; [Ou 21. ... 21-17; 22.30-21, 10-06; 23.21x14, 06-03; 24.12-15 GB como no libro de Juan García Canalejas] 22.30x17, 05-01; [Albino Martins vs. Joao Amadeu; 5º Campionato de Lisboa, 1943] 23.12-15, 01-23; 24.17-21, 23-32; 25.21x14, 32x10; 26.11-14, 10x12;  27.08x15, 25-21; 28.15-19, 21-18; 29.19-23, 18-14; 30.23-28, 14-11; 31.09-13, 11-07; 32.13-18, 07-04; 33.18-22, [GB.]

B] 14. ... 30-26!; 15.20-23, 27x20; 16.16x23, 18-14; 17.10x19, 17x10; 18.06x13, 22x15; 19.04-07, 31-27; 20.23x30, 15-11; 21.07x14, 21-17; 22.30x21, 25x11; 23.13-18, 17-13; Empate de Juan García Canalejas [1650] seguido ao pé da letra nun xogo Manuel Custodio vs. Sergio Bonifacio; 21º Campionato de Portugal, Charneca da Caparica, 2001.

12. ... 19x12; 13.08x15 ...



Esta é a posición onde se vén entroncar se as negras xogan como indicamos nos comentarios da oitava xogada.

13. ... 27-23; 14.15-20, 24x15; 15.11x27, 30x23; 16.06-11, 23-19;



A empate máis complicado leva a seguinte continuación indicada no «TED»: 16. ... 31-28; 17.11-15, 28-24; 18.16-20, 23x16; 19.07-12, 16x07; 20.03x12, 18-14; 21.10x26, 17x10; 22.26-30 e xogando con coidado empátase este final.

17.07-12 ...

Neste punto non vale 17.03-06 por 31-27 [GN]. Pero nos primeiros xogos disputados con esta liña adoitábase seguir con: 17.16-20, 19-15; [Ribeiro e Sena Carneiro no «TED» indican que non vale 17. ... 31-27; por 18.11-15, 19x12; 19.07x16, GB.] 18.03-06, 22-19; [Ou 18. ... 31-27; 19.20-24, 18-14; 20.10x26, 17x03; 21.11x20, 03x23; 22.26-30, empate de Sena Carneiro e Adelino Ribeiro] 19.13x22, 19-14; 20.10x19, 31-27;  21.22x31, 21-18;  22.31x13, 17x03; e agora:

  Se  23.20-24, 03x16; 24.11x20, 16x05; 25.09-13, 05-09; [GN].

Se 23.19-23, 15x06; 24.20-24 ... [Perde. Mais podíase xogar 24.07-11, 06-02; 25.11-14, 02x24; 26.23-27, 24-31; 27.27-30, 31-28; 28.09-13 EMP.] 24. ... 03x30; 25.24-28, 30-23; 26.28-31, 06-03; [E gáñase o final con BASE formada colocando damas en «14» e «10» e a continuación levando o peón a «18»]. As brancas abandonaron no 1º xogo do enfrontamento Artur Gomes vs. Joaquim Bravo pertencente ao «I Match Porto-Almada» disputado no Sport Clube do Porto en febreiro do ano 1977.

  Se 23.20-23 ... [Indicado no «TED» para empate e posteriormente xogado nun enfrontamento Vaz Vieira vs. Daniel Machado do 2º Campionato de Portugal celebrado en Lisboa no ano 1982] 23. ... 03x30; 24.11x20, 30x16; 25.19-22, 16-30; 26.09-13, [EMP].

17. ... 31-27; 



Para apoiar o avance 18-14.

18.11-15, 18-14; 19.13-18, 22x6;  20.15x31 ...  


Aquí podemos ver, en segundo plano, a posición no taboleiro.
[Foto de Damas do Norte].

20. ... 06-02; [EMP].