mércores, 22 de novembro de 2023

Do fundo da memória

O mês de Novembro corrente começara… Ano de 2023… Ano de 1943… Diferença: oitenta. Do fundo da memória saltou algo.

Em 1976 redigi um dos meus primeiros textos que remeti e veio a ser publicado no extinto Jornal de Almada. No ano seguinte, 1977, viria a conhecê--lo. Ele como participante do 2º Campeonato de Portugal (oficioso), da iniciativa da Enciclopédia Damista, decorrido em Almada, e eu como um dos anotadores (e mirone muito atento).

O meu baú transborda… Havia que achar algo de “especial” para...

O referido texto (que me apeteceu recordar, e fazê-lo recordar ao homenageado), convenientemente reformulado, mas com o título original, dado o seu interesse simultaneamente artístico e prático, mesmo técnico, pois ver-se-á nele as possibilidades de ambas as cores, no decurso dum final susceptível de ocorrer, servia às maravilhas.

Em 1940, José Anselmo Trabuco, fez publicar no Século Ilustrado:

Jogam brancas e ganham

Em 1976, Manuel Ramos Antunes, fez publicar no Jornal de Almada, este final: 

Jogam brancas e ganham

Ainda que inspirado no final atrás (porventura...), o trabalho de M. Ramos Antunes é inteiramente válido. É certo que a principal variante coincide com a brilhante concepção de J. Anselmo Trabuco, mas também é importante a outra variante. Muito sinteticamente, diria que J.A.Trabuco deu um toque artístico a uma composição visualmente prática e M.R.Antunes retocou, acentuou o aspecto prático sem deslustrar o artístico.

 

*          *          *

 

Não tardou que Vaz Vieira topasse outras virtudes, a merecerem revelação, no final de J. Anselmo Trabuco, e logo remeteu para o Jornal de Almada, este final:

Jogam brancas e ganham

Vejamos as soluções das composições antes mencionadas:

 

De JAT: 26-29, 25-21 (se 5-1; 29-19 e 19-32 GB);  29-19,  21-17; 19-26, 17-13 (de novo se 5-1;  29-19 e 19-32 GB);  26-17, 13-10;  17x3, 5-1; 3-10, bloqueio puro e passivo, GB

(Este será porventura o primeiro trabalho a mostrar aquilo que em 1979 vim a definir como tema solitário! Note-se que apenas uma peça branca – normalmente os temas são definidos em função do que executam as brancas – trabalha, solitariamente, para cumprir o enunciado).

 

De MRA: 7-3 e

-se 10-5; 3-12 etc.GB como no final de JAT

-se 9-5; 3x17, 5-1; 17-10, 25-21; 2-5, 21-17; 5-9 GB

 

De VV: 14-18! e

-se 10-5; 15-19 e 19-32 GB

-se 10-6; 2x11 e

 = 9-5; 18-21 e 11-14 e 15x9 GB

 = 25-21; 18x25, 9-5; 15-19, 5-2; 25-29 GB

-se 9-5; 2x9, 10-5; 15-19, 5-2; 19-10!, 2-15; 10-19 GB

 

No final de M. Ramos Antunes usa-se a subtileza de atacar o peão que ameaça promover-se, criando-se uma situação embaraçosa às pretas, posteriormente bela e matematicamente explorada. No final de Vaz Vieira isso não é viável, porém ao impedir-se a movimentação do pp. da #25 deixa-se as pretas optar pelo caminho a seguir para o patíbulo!

 

Agora, o meu contributo reside na resposta à seguinte questão: De todas as colocações possíveis da db., quais as que se prestam a conferir a vitória técnica às brancas?

 

Atente-se no diagrama:


Foi omitida a dama brancas que poderá estar numa das casas: 04, 07, 08, 11, 12, 15, 16, 18, 19, 20, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 29, 30, 31 e 32. De todos estes possíveis poisos da db., as brancas só não estão aptas a ganhar se ela estiver numa das seguintes casas: 04, 08, 11 ou 29!

 

Demonstração.

 

Primeiro) Se (07), (12), (16), (18), (22), (26), (27), (30) e (31) - Utiliza- -se a estratégia mostrada por M. Ramos Antunes, que recordo: Atacar o pp. da #10, ir à diagonal paralela superior (a partir daqui vale o ideado por J. Anselmo Trabuco), jogar para ?-19 e 19-26 para 26-17 etc.GB

 

Segundo) Se (15), (20), (24) – Joga-se como descortinou Vaz Vieira.

 

Terceiro) Se (19), (23), (28), (32) – Ganha-se assim: 14-18, 9-5; 10-6; ?-1!, 6-3 (se 6-2; 1-10! etc.GB); 18-22, 25-21; 22-26! e

-se 21-17; 26-30, 3-6/16; 1-10/23 GB

-se 3-12; 26-29, e

 = 12-7; 29-26, 21-18; 26-17 para 17-21/13 etc.GB

 = 12-16; 29-26, 21-17; 26-30 etc.GB

 

E assim, em síntese, os subsídios de quatro fontes a corroborar o fascínio do tabuleiro, neste remate final!

 

 

Complemento

 

Como o atento leitor já decerto percebeu o homenageado é Vaz Vieira.

Manuel Alberto Vaz Vieira, vimaranense de nascimento e conimbricense por auto-adopção, cumpre em 22.11.2023 (os homens não se aborrecem por se revelar a sua idade!) o 80º aniversário natalício.

Durante pelo menos duas gerações foi o mais notável damista. Seria ocioso lembrar a seu longo e frutuoso percurso de jogador (muitas vezes, quando, na sua proximidade, o via jogar, pensava o que sentiria o ocasional adversário ante um “monstro” que raramente perdia um jogo).

Naquilo que me diz mais directamente respeito: A sua amizade, simpatia e bonomia, sentida em imensos diálogos sobre finais, é inesquecível. Foi mesmo, quase, o único jogador que “adorava” que lhe mostrasse as minhas “fantasias” compostas no tabuleiro.

Vinte anos, disse e repito, pelo seguinte facto de que só hoje me apercebi: 1923-1943. O primeiro número corresponde ao ano de nascimento do mais genial damista português: Orlando Augusto Lopes, vulgarmente dito OAL, que abarcou todos os domínios do tabuleiro e fez Escola em muitas matérias. O segundo número corresponde ao ano de nascimento de Manuel Alberto Vaz Vieira, vulgarmente dito, Vaz Vieira, que brilhou como (um virtuoso) praticante (muitas vezes referido por campeoníssimo) e na concepção de finais, alguns dos quais de grande utilidade prática. Ou seja, vinte anos depois, e para surpresa de muitos, apareceu outro que viria a emular com o enorme OAL. E é quanto basta, para se aquilatar da grandeza do homenageado.

Três factos relevantes:

1) Andou um pouco mais de 40 anos a jogar o seu desporto-arte-ciência de eleição ao mais alto nível, com resultados invejáveis e dificilmente alcançáveis. 

2) Alcançou os títulos de grande-mestre nacional (FP.Damas) e de grande--mestre internacional (FMJD)

3) Foi durante muitos anos presidente da assembleia geral da Federação Portuguesa de Damas. A sua calma e bom-senso contribuíram decerto para um clima tranquilidade.

 

E é gostoso recordar o que um dia confidenciou: “A primeira vez que joguei damas foi com o meu pai e ele foi o grande responsável pela minha iniciação. Jogávamos à noite (…) era a vantagem de não haver televisão (…). Quando era pequeno, ao contrário do que hoje faço com os meus netos, o meu pai não me deixava ganhar. E dizia que eu era um pexote, que não jogava nada”.

(Permito-me comentar: Que enorme ironia!)

 

Com esta prosa, simbolizo uma grande vela para ele soprar, desejando-lhe a realização de muitas mais voltas ao Sol (com saúde!) e um grande abraço de admiração

 

Luís Xavier


martes, 14 de novembro de 2023

Interesante final nun novo xogo do Open de S. J. da Madeira


1.10-14, 22-19;

A «Diagonal Cruzada», unha apertura que sempre gozou de grande aceptación, ocupando o terceiro lugar no índice de preferencias, por detrás da «Apertura do Río» e da «Clásica».

2.05-10 ...

O movemento natural co que se pretende evitar trocas para limitar o máximo posíbel a liberación do flanco de río negro. 

2. ... 26-22;

Aquí Tiago escolle a que o Dr. OAL denominou como «Defensa Inglesa», principal alternativa ao tratamento tradicional con 2. ... 27-22.

3.11-15 ...

Ao contrario do que sucede na variante tradicional, esta continuación está considerada estratexicamente inferior a 3.01-05, pois facilita a ruptura liberadora do flanco.

3. ... 23-20;

A resposta máis consecuente. A outra ruptura con 3. ... 22-18; 4.15x22, 18x11; restrinxe menos o xogo branco. Neste caso poderíase seguir con:

a) 5.07x14, 27x11; 6.06x15, 23-20; 7.15-19, 28-23; 8.19x28, 32x23; 9.09-13, 23-19; 10.13-17, 21-18; 11.12-16, 20-15; 12.01-05 ... [Non 12.03-07�, 18-13; 13.01-05, 13x06; 14.02x20, 24x15; 15.05-10, 25-21; 16.17x26, 29x22; 17.16-20, 22-18; 18.20-23, 18-14; 19.10-13, 14-11; 20.07x14, 19x10; 21.13-18, 30-26; 22.04-07, 10-05; 23.07-12, 15-11; 24.12-15, 05-02; 25.15-19, 02-09; 26.19-22, 26x19; 27.18-21, 11-07; 28.21-26, 07-03; 29.26-30, 03-17; 30.08-12, 09-22; 31.23-28, 31x24; GN. Como nun xogo Justino Miguel vs. Tiago Manuel disputado no 9º Campionato de Portugal de Rápidas celebrado en Figueiró dos Vinhos no ano 2010 e publicado no semanario «Cidade de Tomar» Nº 3940 do 10-12-2010] 12. ... 31-27; 13.16-20, 25-21; 14.17x26, 29x22; 15.03-07, 18-14; 16.10-13, 30-26; 17.13-17, 22-18; 18.02-06, 18-13; 19.08-12, 15x08; 20.05-09, 24x15; 21.09x18, 26-22; 22.17-21, 22x13; 23.07-11, 14x07; 24.04x20, 08-04; 25.21-26, 04-14; 26.26-29, 13-09; 27.29x08, 09-05; 28.08-04, 14-28; 29.04-18, 28-31; 30.18-09, 05-01; 31.06-10, 01x16; 32.09-05, [EMP].

b) 5.06x15 ... [O modo máis fino] 5. ... 27x18; con estas opcións:

 6.10-13, 18-14; e aquí se:

── 7.13-17 ... [Aínda que aparece como liña tronco no «TED» resulta inferior a calquera das ramificacións que veremos despois] 7. ... 23-20!; [No citado tratado segue con 7. ... 21-18; 8.15-19, 24-20; considerando que as negras deben gañar, pero a verdade é que agora a posición estaría equilibrada seguindo con 9.03-06!, 20-16; 10.12-15, 28-24; 11.19x28, 32x23; 12.06-10, 14x05; 13.01x10, 25-21; 14.17x26, 29x22; 15.10-13, 23-19; 16.07-12, 16x07; 17.04x11, 19x12; 18.08x15, 31-27; 19.15-19, 22x06; 20.13x31, 06-03; EMP.] 8.17x26, 20x11; 9.01-05, 29x22; 10.03-06, 28-23; 11.06x15, 22-18; 12.12-16, 31-27; 13.09-13, 18x09; 14.16-20, 23x16; 15.07-12, 16x07; 16.04x18, 27-23; 17.18-22, 23-20; 18.15-19, 20-15; 19.19-23, 15-11; 20.22-27, 24-20; 21.*05-10 ... [Non 21.27-31�, 11-06; 22.02x11, 09x02; 23.31-09, 02x15; 24.09-02, 25-21; 25.08-12, 15x08; 26.02x24, 08-22; 27.24-02, 22-27; 28.02-20, 27-31; 29.20-11, 21-17; 30.11-14, 17-13; 31.14-05, 13-09; 32.05-10, 31-28; 33.10-01, 28x19; 34.01x23, 09-05; 35.23x01, 30-27; 36.01-14, 27-23; 37.14x28, 32x23; GN.] 21. ... 11-07; 22.27-31, 07-03; 23.31-24, 03x17; 24.24x15, 17-03; 25.15-11, 03-16; 26.23-28, 32x23; 27.11-14, 23-20; 28.14-11, 30-26; 29.11x24, 16-23; 30.24-06, 26-21; 31.08-12, 21-17; 32.06-11, 23-19; 33.11-24, 19x08; 34.24-28, [EMP]. 

── 7.13-18, 14-10; 8.18-22, 23-19; 9.09-13, 21-18; 10.13-17, 18-13!; [No «TED» en análise de Vieira de Carvalho recomenda 10. ... 30-26; 11.02-05, 10-06; 12.03x10, 18-13; dando erroneamente o xogo como gañado polas negras. Pero realmente a posición está igualada pois as brancas dispoñen da réplica 13.*17-21, 25x18; 14.10x17, 18-13; 15.05-09, 13-10; 16.09-13, 10-06; 17.13-18, 19-14; 18.18-21, 26x19; 19.15x22, 14-10; 20.22-26, 29x22; 21.21-26, 06-02; 22.26-30, 10-06; 23.30-27, 06-03; (Non 23. ... 22-19�; por 24.27-13, 06-03; 25.12-16, 03x12; 26.08x22, GB.) 24.27x09, 03-10; 25.17-21, 10-17; 26.21-25, 28-23; 27.12-16, 17-30; 28.08-12, 30-26; 29.25-29, 26x08; 30.07-12, 08x26; 31.29x28, 32x23; GN.] 11.17-21! ... [Arriscado resulta 11.12-16, 19x12; 12.08x15, 28-23; 13.04-08, pois agora con 13. ... 30-26!; as negras teñen unha posición moi forte (Peor sería 13. ... 23-19; que permite igualar tras 14.16-20, 19x12; 15.08x15. 30-27; {Non 15. ... 32-28�; 16.15-19, 24x15; 17.22-26, GB. Como nun xogo amigábel disputado por Veríssimo Dias vs. José Antonio Vieira de Carvalho no ano 1976} 16.15-19, 27x18; 17.17-21, 24x15; 18.21-26, 29x22; 19.19x26, 18-14; 20.07-11, 15x06; 21.02x18, 13-09; 22.26-29, 09-05; 23.18-22, 25-21; 24.22-26, 05-02; 25.26-30, 31-28; 26.30x06, 02x11; EMP.) 14.08-12, 26x19; 15.15x22, 23-19; 16.02-06, 32-28; 17.07-11, 28-23; 18.11-15, 10-05; 19.01x10, 13-09; 20.10-14, 19x10; 21.06x13, 09-05; 22.13-18, 05-01; 23.03-07, 23-19; 24.17-21, 01-14; 25.16-20, 14x04; 26.20-23, 04-07; 27.23-28, 07x16; 28.21-26, 19x12; 29.26-30, 12-07; 30.28-32, 07-03; 31.32-19, 03-17; 32.19-08, 17-03; 33.08-15, 03-17; 34.15-08, 16-03; 35.18-21, 17x19; 36.08x22, 03-16; 37.22-09, 16-03; 38.09-22, EMP. As negras non teñen forma de progresar] 11. ... 25x18; 12.02-05, 18-14; 13.07-11, 14x07; 14.05x23, 28x19; 15.04x11, 30-26; 16.03-06, 13-09; 17.15-20, 24x15; 18.11x20, 19-14; 19.22-27, 31x22; 20.20-23, 22-19; 21.23-27, 09-05; 22.01x10, 14x05; 23.27-31, 05-01; 24.12-15, 19x12; 25.08x15, 01-23; 26.06-11, 26-21; 27.31-13, 29-25; 28.13-03, 21-17; 29.03-16, 23-05; 30.15-20, 05-28; 31.20-24, 28-31; 32.11-14, 17-13; 33.16-03, 13-09; 34.14-18, 31x13; 35.03x17, 09-05; [EMP].

── 7.01-05, 21-17; 8.13-18, 23-20; [Aquí as negras se prefiren garantir o empate poden seguir co golpe 8. ... 24-20!; 9.15x24, 31-27; 10.24x31, 14-11; 11.07x14, 30-26; 12.31x22, 26x01; 13.12-15, 17-13; 14.18-22, 01-05; 15.09x18, 05-09; 16.02-05, 09x24; 17.22-27, 24-31; 18.27-30, 31x09; 19.30x20, EMP.] 9.15-19 ... [Esta é continuación usual, pero realmente o máis forte sería optar por 9.07-11!, 14x07; 10.04x11, con vantaxe branca. Podería seguir 10. ... 20-16!; 11.05-10, 16x07; 12.03x12, 31-27; 13.12-16, 29-26; 14.11-14, 26-21; 15.08-12, 28-23; 16.15-19, 30-26; 17.19x28, 32x23; 18.12-15, *24-20; 19.15x24, 23-19; 20.14x30, 21x05; 21.30x21, 25x18; EMP.] 9. ... 28-23!; [Lance que fai reverter a vantaxe. A xogo máis ou menos equilibrado conduce 9. ... 20-15; 10.02-06 ... (Non 10.19-22�, por 10. ... 30-26; 11.12x19, 14-11; 12.07x14, 28-23; 13.19x28, 26x01; GN. Golpe de José Antonio Vieira de Carvalho indicado no «TED») 10. ... 24-20; 11.18-22, 20-16; 12.22-27, *30x23; 13.07-11, *14x07; 14.04x27, 31x15; 15.12x19, 28-23; 16.19x28, 32x23; 17.06-11, 25-21; 18.11-15, 16-12; 19.15-19, 23x14; 20.08x15, 21-18; 21.15-20, 17-13; 22.03-06, 29-26; 23.20-23, 26-21; 24.23-28, 14-10; 25.05x14, 18x02; 26.09x25, EMP. Malo sería 9. ... 30-26�; por 10.12-15, 20x11; 11.18-21, 25x18; 12.05-10, 14x05; 13.07x30, 28-23; 14.30x16, 05-01; 15.19-22, 01-05; 16.03-06, 05-28; 17.16-30, GB.] 10.19x28, 32x23; 11.07-11! ... [Non 11.03-06�, por 11. ... 23-19; 12.18-22, como no xogo Nº 40 do match que Alfred Jordan vs. Newell Banks disputaron en Los Ángeles no ano 1917 e que na nosa modalidade podería rematarse con 12. ... 30-27; 13.12-16, 27x18; 14.16x23, 18-13; 15.09x18, 14-10; 16.05x14, 19x03; 17.23-28, 03x16; 18.28-32, 16-27; GN.] 11. ... 14x07; 12.04x11, 23-19; 13.12-15, 19x12; 14.08x15, 17-13; 15.03-07, 31-27; 16.18-22, 27x18; 17.15-19, 29-26; 18.19-23, 26-21; 19.02-06, 20-15; 20.11x20, 24x15; 21.23-28, 15-11; 22.06x15, 13-10; 23.05x14, 18x04; 24.28-32, 04-11; 25.09-13, 11x20; 26.13-18, 21x14; 27.32x10, [EMP].

 6.07-11, 29-26; 7.10-14 ... [Se 7.01-05, pode seguir 7. ... 26-22; 8-10-14, entroncando. Ou ben  7. ... 18-14; 8.10x19, 23x07; 9.04x11, 28-23; 10.05-10, 26-22; 11.12-16, 22-18; 12.10-14, 31-27; 13.02-06, 27-22; 14.06-10, 30-27; 15.16-20, 23x16; 16.14-19, 18-14; 17.19x26, 14x05; 18.26-30, 27-22; 19.30x17, 05-02; 20.03-06 ... (Máis fino que 20.17-10, 22-19!; 21.*15x22, 02x29; e as brancas con peón de menos empatan con algunhas dificultades) 20. ... 16-12; 21.15-19, 22x15; 22.11x20, 02x15; 23.17-03, 25-21; 24.03x16, 15-19; 25.16-03, 24x15; 26.03-06, 21-18; 27.06x24, 18-14; 28.24-15, 19x12; 29.08x15, EMP.] 7. ... 26-22; 8.01-05, 23-19; 9.14x23, 28x19; 10.05-10, 32-28; 11.12-16, 19x12; 12.08x15, 28-23; 13.02-06, 23-19; 14.04-08, 19x12; 15.08x15, 31-27; 16.10-13 ... [Ou 16.10-14, 27-23; 17.06-10, 30-27; 18.03-06, 21-17; 19.14x21, 25x18; 20.10-14, 17-13; 21.14x21, 23-19; 22.09x18, 19x12; 23.21-26, 22x13; 24.26-29, 12-08; 25.16-20, 24x15; 26.11x20, 08-04; 27.29-19, 04-08; 28.19-01, 08-15; EMP.] 16. ... 18-14; 17.11x18, 21x14; 18.15-20, 24x15; 19.06-11, 15x06; 20.03x26, 30x21; 21.13-17, 21-18; 22.17-21 ... [Ata todo igual que no 5º xogo do match disputado en Petal por Ron King vs. Jim Morrison no ano 1996] 22. ... 18-14; 23.21-26, 14-11; 24.26-30, 11-07; 25.30x23, 25-21; 26.16-20, 21-18; 27.20-24, 07-04; [EMP].

 6.01-05, 23-20; [Ou se 6. ... 21-17; 7.07-11, 23-20; 8.12-16, 31-27; 9.16x23, 28x12; 10.08x15, 27-22; 11.03-06, 30-27; 12.15-20, 24x15; 13.11x20, 22-19; 14.06-11, 29-26; 15.04-08, 26-22; con final totalmente igualado como nun xogo Andrew Jackson vs. William Campbell do 1º Match Escocia vs. Inglaterra disputado en Glasgow no ano 1884. Podería seguir 16.11-15, 19x12; 17.08x15, 18-13; 18.09x18, 22x06; 19.02x11, 17-13; 20.15-19, 13-09; 21.05-10, 09-05; 22.11-14, 25-21; 23.20-24, 05-01; 24.24-28, 32x23; 25.19x28, 21-18; 26.14x21, 01x32; 27.21-26, EMP.] 7.15-19, 29-26; 8.10-13 ... [Ou se 8.12-16, 20-15; 9.10-13, 18-14; 10.13-17, 21-18; 11.02-06, 25-21; 12.07-11, 14x07; 13.04x20, 24x15; 14.06-10, 18-14; 15.10-13, 14-11; 16.05-10, 11-07; 17.03x12, 15-11; 18.10-14, 11-07; 19.13-18, 07-04; 20.18x25, 04x18; 21.19-23, 28x19; 22.25-29, 26-22; 23.16-20, 31-27; 24.29-25, 18-04; 25.17-21, 22-18; 26.09-13, 18x09; 27.21-26, 30x21; 28.25x30, 09-05; EMP.] 8. ... 18-14; 9.02-06, 21-17; [Ou se 9. ... 31-27; 10.13-17, 28-23!; 11.19x28, 32x23; 12.09-13, 14-10; 13.05x14, 27-22; 14.13-18, 22x13; 15.06-10, 13x06; 16.03x10, 26-22; 17.17x26, 30x21; 18.07-11, 21-17; 19.04-07, 22-18; 20.14x21, 25x18; 21.10-14, 18-13; 22.12-15, 13-10; 23.15-19, 10-06; 24.19x28, 06-03; 25.28-32, 03x16; 26.32-23, 17-13; 27.08-12, 16x03; 28.23x16, 03-10; EMP.] 10.13-18, 31-27; 11.12-16, 20-15; 12.06-11, 15x06; 13.03x10, 26-22; 14.19x26, 30x21; 15.10x19, 21x14; 16.07-11, 14x07; 17.04x11, 28-23; 18.19x28, 32x23; 19.05-10, 27-22; 20.09-13, 25-21; 21.11-14, 23-19; 22.14x23, 21-18; 23.23-28, 18x09; 24.28-32, 09-05; 25.32-23, 05-02; 26.10-13, 17x10; 27.23x01, [EMP].

4.14x23, 20x11;

O movemento usual, aínda que tamén se podería optar por 4. ... 28x19; que tras:

a) 5.12-16, 19x12; [A outra captura nada faría variar, xa que despois das obrigadas trocas formaríase a mesma posición] 6.16x23, 27x20; 7.07x23 ... [Forma unha coñecida posición da «Partida Contra-Clásica» que se alcanza habitualmente con 1.10-14, 22-18; 2.12-16, 23-19; 3.14x23, 28x19; 4.05-10, 26-22; 5.11-14, 18x11; 6.07x14x23, 27x20; 7.16x23].

b) 5.01-05, 20x11; 6.07x23, 27x20; [Configura outra posición que tamén atopamos na variante 3.01-05, construída con 1.10-14, 22-19; 2.05-10, 26-22; 3.01-05, 23-20; 4.14x23, 28x19; 5.11-15, 20x11; 6.07x23, 27x20. Ou na «Partida Tillicoultry» con 1.10-14, 22-18; 2.05-10, 26-22; 3.01-05, 23-19; 4.14x23, 28x19; 5.11-14, 18x11; 6.07x23, 27x20].

5.07x14! ...

A continuación estratexicamente máis sutil. A outra captura deixaría a estrutura branca bastante enfraquecida con 3 buratos xuntos e sen máis pretensións que a de asinar un empate. Podería seguir 5.06x15, 27x11; 6.07x14, 22-18; 7.14-19, 28-23; 8.19x28, 32x23; 9.04-07, 29-26; 10.07-11, 26-22; 11.10-14, 21-17; 12.14x21, 25x18; 13.01-05, 31-27; 14.05-10, 18-13; 15.09x18, 22x06; 16.03x10, 30-26; 17.02-05, 23-20; 18.12-16, 20-15; 19.11x20, 24x15; 20.16-20, 15-11; 21.20-24, 11-06; 22.24-28, 06-02; 23.28-31, 02x09; 24.31x29, 09-05; [EMP].

5. ...27x20;

Máis popular que 5. … 28x19; 6.14x23, 27x20; [Traspón, coas cores revertidas, á unha variante da «Oblicua Ortodoxa» formada con 1.11-15, 23-19; 2.10-14, 19x10; 3.05x14, 27-23; 4.07-11, 22-19; (Pouco habitual) 5.15x22, 26x10; 6.06x13] e aquí o primeiro bando podería seguir por unha destas vías:

a) 7.09-13, 32-28; 8.13-17, 21-18; 9.12-15, 20x11; 10.06x15, 28-23; 11.08-12, 23-19; 12.01-05, 31-27; 13.05-09, 27-23; 14.10-13, con estas opcións:

 14. ... 25-21; 15.17x26, 30x21; 16.*13-17 … [Impedindo o decisivo ataque negro por esta casa. Se 16.04-08�, 21-17; 17.02-06, 17x10; 18.06x13, 23-20; 19.13-17, 20x11; 20.17-21, 11-07; 21.21-26, *19-15; 22.12x19, 22x15; 23.03x19, 29x15; [GN]. Como nun xogo práctico disputado en Lisboa por Américo da Resurreção vs. Alcino Mesquita en maio do ano 1967 e publicado no Nº 404 da revista «Enciclopédia Damista»] 16. ... 29-26; 17.03-06, 18-14; 18.06-11, 14x07; 19.04x11, 21-18; 20.02-05, 19-14; 21.09-13, 18x02; 22.11x27, 02x20; 23.27-31, 23-19; 24.31-28, 20-16; 25.28x01, 16x07; [EMP].

 14. ... 19-14; 15.17-21, 14-10; 16.13-17, 29-26; 17.09-13, 18x09; 18.15-19, 22x08; 19.02-06, 25x18; 20.06x29, 09-05; 21.17-21, 24-20; 22.21-25, 20-16; 23.29-22, 23-20; 24.22-18, 20-15; 25.18-07, 15-12; 26.25-29, 05-02; 27.07-14, 30-26; 28.29x22, 12-07; 29.03x12, 16x07; 30.04x11, 02x26; [EMP].

b) 7.10-14 ... [Aquí tamén se ten xogado 7.01-05 ou 7.06-11 pero polo xeral, en todos os casos, o xogo case sempre vai traspoñer na mesma posición que xorde tras a duodécima xogada das brancas] 7. ... 21-18; 8.14x21, 25x18; 9.01-05, 32-28; 10.05-10, 20-16; 11.12-15, 28-23; 12.06-11 ... [Formando a posición de confluencia mencionada na nota anterior]. Nesta altura as negras adoitan tomar unha destas dúas vías:

 12. ... 23-19; 13.02-06 ... [Ou 13.04-07, 19x12; 14.08x15, 31-27; 15.10-14, 27-23; 16.14x21, 23-19; 17.07-12, 16x07; 18.03x12, 29-25; 19.02-06, 25x18; 20.06-10, 30-27; 21.10-13 ... (Posíbel tamén sería 21.09-13, 18x09; 22.10-13, e agora se 22. ... 27-23; 23.13-17, 09-05; 24.17-21, 05-01; 25.21-26, 23-20; 26.26-30, 20-16; 27.30-17, 16x07; 28.17-10, 01x14; 29.11x27, 19x12; 30.27-31, 07-04; 31.31-28, EMP. Ou se 22. ... 09-05; 23.13-18, 22x13; 24.15x31, 13-09; 25.31-28, 05-01; 26.28-32, 09-05; 27.12-15, 05-02; 28.11-14, 01x08; EMP.) 21. ... 27-23; 22.13-17, 19-14; 23.17-21, 14x07; 24.21-26, 07-04; 25.26-30, 23-19; 26.30-26, 04-08; 27.26-29, EMP. Como nun xogo Leopoldo Lopes vs. José Silva Pereira do 12º Campionato de Portugal celebrado en Faro no ano 1992] 13. ... 19x12; 14.08x15, 31-27; [Ou 15.10-14, 17-13!; 16.09x18, 22x13; 17.15-20, 24x15; 18.11x20, 13-09; 19.20-24, 09-05; 20.24-28, 05-02; 21.06-10, 30-26; 22.10-13, 02-11; 23.14-18, 11x21; 24.28-32, 26-22; 25.32-01, 16-12; 26.01-32, 29-26; 27.32-28, 21-25; 28.28-01, 25-29; 29.04-08, EMP. Como nun xogo que (Coa transposición interna 7.01-05, 21-18; 8.06-11, 32-28; 9.12-15, 28-23; 10.10-14, 20-16; 11.14x21, 25x18; 12.05-10) disputaron Veríssimo Dias vs. Herminio Medalha da Silva en Almada na «1ª Copa da Enciclopedia Damista» no ano 1977] 15.15-20, 24x15; 16.11x20, 27-23; 17.20x27, 30x23; 18.06-11, 16-12; 19.11-15, 12-08; 20.10-13, 18-14; 21.13-18, 22x13; 22.09x18, 14-10; 23.18-22, 10-05; 24.22-27, 05-02; 25.27-30, 02x20; [EMP]. Como nun xogo que [Coa lixeira transposición interna 7.06-11, 20-16; 8.12-15, 32-28; 9.10-14, 28-23; 10.01-05, 21-18; 11.14x21, 25x18; 12.05-10] disputaron Carlos Bastos vs. Veríssimo Dias neste mesmo Torneo de São João da Madeira na edición do ano 2018.

 12. ... 31-27;  13.10-13, 29-26; con xogo balanceado como nun enfrontamento Louis Ginsberg vs. Sam Gonotsky do 6º Torneo Americano disputado en Nova York no ano 1924. Podería seguir 14.02-06, 16-12; 15.06-10, 23-19; 16.13-17, 19-14; 17.10x19, 24-20; 18.15x24, 22x06; 19.03x10, 26-22; 20.08x15, 18-13; 21.09x18, 22x06; 22.24-28, 06-02; 23.28-32, 02x20; 24.17-21, 30-26; 25.21x30, 20-16; 26.30x23, 16x27; [EMP]. 

6.06-11 ...

Outras posibilidades neste punto son:

a) 6.01-05, 28-23; 7.14-19, 22x15; 8.12x28, 32x23; 9.06-11, 31-27; 10.08-12, 20-16; 11.12-15, 16-12; 12.09-13, 27-22; 13.13-17, 21-18; 14.11-14, 18x11; 15.03-07, 12x03; 16.05-09, 03x13; 17.09x27, 23-20; 18.27-31, 20-16; 19.31-13, e agora se:

19. ... 16-12�; [Perde] 20.*02-06 ... [E non 20.13-10�, 11-07; 21.04x11, 12-08; 22.02-05, 08-04; 23.10-32, 04x01; 24.17-21, 25x18; 25.15-19, EMP. Tal como aconteceu no 3º xogo da sesión entre os nosos protagonistas Carlos Bastos e Tiago Manuel] 20. ... 11x02; 21.*13-09 ... [A forma adecuada para rematar. Se 21.13-03�, 02x20; 22.03x23, agora segue 22. ... 30-27; 23.23x30, 29-26; 24.30x21, 25x18; EMP.] 21. ... 02x20; 22.17-21, 25x18; 23.09x03, 24-20; 24.03-10, 20-15; 25.04-07, 30-27; 26.10-13, 27-23; 27.13-10, 23-20; 28.10-19, [GB].

 19. ... 25-21!; 20.17x26, 29x22; 21.13x31, 16-12; 22.31-13, 11-07; 23.04x11, 12-08; 24.15-19, 08-04; 25.11-15, 04-14; 26.19-22, 14-19; 27.22-27, 19x08; 28.27-31, 08-19; [EMP].

b) 6.10-13, con estas opcións:

 6. ... 21-18; 7.14x21, 25x18; 8.06-11, 20-16; 9.12-15, 28-23; 10.01-05, 31-27!; [Perdedora, debe ser a continuación típica na modalidade anglo-americana 10. ... 23-19�; por 11.05-10, 19x12; 12.08x15, 32-28; 13.*13-17, que vai entroncar na mesma liña do noso xogo principal] 11.05-10, 29-26; 12.08-12, 16x07; 13.03x12, 23-19; 14.13-17, 27-23; 15.09-13, 18x09; 16.10-13, 24-20; 17.15x24, 23-20; 18.12-16, 19-15; 19.16x23, 15x06; 20.02x11, 09-05; 21.24-28, 26-21; 22.17x26, 30x21; 23.11-14, 05-02; 24.13-18, 22x13; 25.28-31, 13-09; 26.23-27, 09-05; 27.27-30, 05-01; 28.30x17, 01x19; [EMP].

 6. ... 22-19; 7.14x23, 28x19; 8.01-05, 31-27; 9.13-17, 29-26; 10.05-10, 20-15; (Non 10. ... 27-22�; como nun xogo Marion Tinsley vs. Newell Banks do match que disputaron en Detroit no ano 1952, por 11.12-16, con vantaxe decisiva. Pode seguir 11. ... 20-15; 12.16-20, 15-12; 13.08x15, 19x12; 14.20-23, 22-19; 15.10-14, 19x10; 16.06x13, 12-08; 17.02-06, 24-20; 18.06-11, 20-16; 19.11-14, 26-22; 20.17x26, 30x21; 21.23-27, 21-18; 22.14x21, 25x18; 23.27-30, 18-14; 24.30-21, 14-10; 25.21-14, 10-06; 26.03x10, 16-12; 27.14-07, 12x03; 28.13-17, 03x13; 29.09x27, GB.) 11.10-14, 19x10; 12.06x13, 27-22; 13.12x19, 22x15; 14.03-06, 24-20; 15.06-11, 15x06; 16.02x11, 26-22; 17.17x26, 30x21; 18.13-17, 21-18; 19.17-21, 22-19; 20.08-12, 20-16; 21.04-07, 19-14; 22.21-26, 14-10; 23.26-30, 10-05; 24.30-17, 05-02; 25.12-15, 18-14; 26.11x18, 02x20; 27.18-22, 20-30; 28.17-03, 30-21; 29.07-12, 16x07; 30.03x16, 21-14; [EMP].

6. ... 20-16; 7.12-15, 28-23; 8.01-05 ...

Se 8.10-13, 21-18; vai desembocar na liña xa vista mo desvío do xogo principal con 6.10-13, 21-18. 

8. ... 32-28;

Un movemento pasivo que permite ás brancas tomar a iniciativa. Mellor seria 8. ... 31-28; 9.02-06, 22-18; 10.15-19, 21-17; 11.14x21, 23x07; 12.04x11, 25x18; 13.10-14, 28-23; 14.14x21, 23-19; 15.05-10, 32-28; 16.09-13, 28-23; 17.13-18, 23-20; 18.21-25, 20-15; 19.11x20, 24x15; 20.18-21, 16-12; 21.06-11, 15x06; 22.08x22, 06-02; 23.22-26, 29x22; 24.25-29, 02-05; 25.29x08, 05x25; 26.08-19, [EMP].

9.10-13, 21-18; 10.14x21, 25x18; 11.05-10, 23-19�;

As negras en posición inferior cometen un importante erro e quedan sen defensa. Correcto sería 11. ... 31-27; 12.08-12, 16x07; 13.03x12, 23-19; 14.13-17, 28-23; 15.17-21, 18-14; 16.11x18, 22x06; 17.15x31, 06-03; 18.12-15, 23-20; 19.15-19, 03-12; 20.19-23, 12-19; 21.31-28, 19-08; 22.23-27, 30x23; 23.28x10, 08-12; 24.10-03, 12-16; 25.09-13, 20-15; 26.13-18, 15-12; 27.18-22, 24-20; 28.03-06, 12-07; 29.06x24, 07-03; 30.21-26, 03-13; 31.26-30, 13x31; 32.04-08, 29-26; 33.30x21, 16-23; [EMP].

12.*13-17, 19x12; 13.08x15, 28-23;

Agora se 13. ... 31-27; 14.10-14, 18-13; 15.09x18, 22x13; 16.14-18, 27-23; 17.11-14, 13-10; 18.15-19, 16-12; 19.19-22, 23-20; 20.18-21, 20-16; 21.22-26, 29x22; 22.21-26, 30x21; 23.17x26, 24-20; 24.26-29, [GB].

14.10-14, 31-27;

Aquí se 14. ... 16-12; 15.14x21, 22-18; 16.04-08, 23-20; 17.15-19, 20-16; 18.08x15, 16-12; 19.21-26, 29x22; 20.19x26, 30x21; 21.17x26, 12-08; 22.26-29, 08-04; 23.29-25, 04x14; 24.09-13, 18x09; 25.25x11, [GB].

15.14x21, 23-19; 16.21-26, 19x12; 17.11-15, 30x21; 18.17x26, 27-23; 19.26-30, 12-08; 20.30x20, 22-19; 21.15x22, 24x15; 22.02-06�,

Lance profiláctico innecesario que permite ás negras recuperar o pulso do xogo. O adecuado era seguir o camiño lóxico con 22.22-27, 15-12; 23.27-30, 12-07; 24.03x12, 16x07; 25.04x11, 08-04; 26.11-15, 04-14; 27.15-20, 14-28; 28.20-24, 28-32; 29.02-06, 32-14; 30.30-27, 14-32; 31.06-11, 32-19; 32.09-13, 19-05; 33.13-18, 05-19; 34.27-30, 19-05; 35.18-22, 05-09; 36.30-27, 29-26; 37.22x29, 09x31; 38.11-15, 31-27; 39.24-28, 27-31; 40.28-32, 31-24; 41.15-19, 24-31; 42.19-23, 31-13; 43.32-28, 13-18; 44.28-31, 18-14; 45.29-19, 14-07; 46.23-27, [GB].

22. ... 15-12; 23.06-10, 12-07; 24.03x12, 16x07; 25.04x11, 08-04; 26.10-14, *04-07; 27.22-27, *07-03; 28.27-31, 03-10; 29.14-18, 10-14;

A continuación intuitiva coa que se vai entrar nun dos máis interesantes finais técnicos de empate complicado.

En lugar da «luneta», máis fina era a defensa con 29. ... 29-26!!; 30.11-15 ... [Se 30.31-24, 10-14; 31.11-15, 14x25; 32.24-28, 26-22; 33.09-13, 25-29; 34.28-14, 22-18; 35.14x21, 29x12; EMP.] 30. ... 10-14; 31.15-20, 14x25; 32.31-28, 26-21; 33.09-13, 25-29; [Ou 33. ... 21-17; 34.28-10, 25-29!; 35.20-24 ... (Se 35.13-18, 17-13; 36.10x17, 29-19; EMP.) 35. ... 29-22; EMP.] 34.28-14, 21-18; 35.14x21, 29-19; [EMP].

30.18-22, 14x04; 31.31-28, 04-07; 32.22-27, 07-16; 33.27-30, 16-03;

Este final coñécese como «Pase de peón 09 vs. 29» e está considerado como de empate técnico. Nótese que as negras non deben avanzar o peón, pois entraríase noutro «Pase», que si resulta gañador para as brancas.

34.28-14 ...

Fórmase unha posición que aparece no libro do Dr. Sena Carneiro, «Finais Práticos Básicos», co Nº 629 [Como aditamento] indicando que as negras só empatan se agora poden ir coa dama para as casas «2», «15», «24», «4», «8» ou «12».

34. ... *03-12;

As negras van para a casa precisa, unha das indicadas na nota anterior. Con todo, o movemento resulta evidente pois esa é a única casa que permite á dama escapar da «armadilla». Se 34. ... 03-06�; 35.09-13, 06x17; 36.14-21, 17x26; 37.30x21, [GB]. Ou se van a «16» ou «17» a dama xa cae directamente por troca coa súa homónima branca da «14».

35.09-13 ...

Co peón avanzado unha casa, esta nova posición tamén aparece catalogada no libro dos «Finais Práticos Básicos» co «Nº 629-A».

35. ... 12-16�;

As negras agora defenden mal. Era obrigado seguir con 35. ... *12-15; 36.13-18 ... [Ameazando comer a dama con 37.18-22] 36. ... *15-02; [Aquí as negras deben ter moito coidado, pois no libro dos «Finais Práticos» indica que tamén valería escapar para as casas «6» ou «24», pero iso sería un erro pois se 36. ... 15-24�; 37.*30-17, 24-02; (Ou 37. ... 24-31; 38.17-13, 31-24; 39.14-28, 24x31; 40.13-09, GB.) 38.14-28, 02-11; (Se 38. … 02-24; 39.17-13, 24x31; 40.13-09, GB.) 39.18-22, 11-24; 40.28-05, 24-02; 41.05-09, 02-11; 42.17-10, GB. Ou se 36. ... 15-06�; 37.30-17, 06-24; (Se 37. ... 06-02; conflúe en posición xa vista na liña do erro anterior) 38.17-13, 24-15; 39.13-09, 15-26; 40.14-23, 26-30; 41.23-16, 30-17; 42.16-03, 17-30; 43.18-21, 30x17; 44.09-13, GB.] 37.14-28 ... [Para poder defender o peón se é atacado na casa «9». Interesante sería 37.30-27, *29-26; 38.27-16, 02-06; 39.14-23, 06-15; 40.16-07, 15-24; 41.23-10, 24-02; 42.07-16, 02-11; 43.10-14, 11-06; 44.14-28, 06-02; 45.28-14, 02-06; 46.14-32, 06-02; 47.32-28, 02-24; 48.28-05, 24-11; 49.05-14, 11-06; EMP. Por repetición] 37. ... *02-24; 38.28-31 ...

[Forma a posición que se pode ver no diagrama superior. o «Nº 629-G» do  libro «Finais Práticos». Se 38.28-05, 24-02; forza á repetición con 39.05-28] 38. ... *29-26; [Non 38. ... 24-02�; (Final de Luís Xavier) por 39.30-23, 02-15;

40.31-22!!, 15x26; 41.23-30, 26-19; 42.18-22, 19x26; 43.30x21, GB.] 39.30x17, *24-11; 40.17-21, 11-02; [Para realizar a «Manobra de Mishin» así denominada por aparecer nun estudo que Alexander Mishin publicou na revista «64» no ano 1924] 41.31-28, *02-24; 42.28-05, *24-02; 43.05-09, 02-24; 44.09-05, *24-02; [EMP]. Por repetición.

Nótese que ademais do lance textual tampouco valían:

a) 35. ... 12-22; [Curiosamente, antes de aparecer no libro de Sena Carneiro, o final xa fora publicado por Luís Xavier no semanario «Cidade de Tomar» do 21-7-1989. Pensando que era perdedor, tan só indica esta liña considerando que é a mellor tentativa de defensa] 36.*14-18, 22-19; [Se 36. ... 22-31; 37.*30-27, GB.] 37.18-22, 19x26; 38.30x17, [GB]. O brillante desenlace por «bloqueo crítico» que aparece na citada liña de análise de Luís Xavier.

b) 35. ... 12-03�; 36.14-21, 03x26; 37.30x21, [GB]. Análise de Sena Carneiro.

c) 35. ... 12-08�; 36.13-18, 08-04; [Escapando da ameaza de captura con 36.18-22. Se no seu lugar xogasen 36. ... 29-25; pode seguir 37.14-04, 25-21; (Ou se 37. ... 08-19; 38.30-26, 19x29; 39.04-08, GB.) 38.18x25, 08-19; 39.30-26, 19x29; 40.04-08, GB.] 37.30-17, 29-25; 38.14-01, 04x21; 39.17x26, [GB]. Análise e desvíos de Sena Carneiro.

36.13-18, 16-03;

Resulta evidente que se:

a) 36. ... 16-12; 37.18-22, [GB]. Análise de Sena Carneiro.

b) 36. ... 29-25; 37.14-19, 16-03; 38.30-17, 03-16; 39.19-12, [GB],

37.14-28 ...

Seguindo do mesmo modo que no libro dos «Finais Práticos». Pero o proceso técnico ideal sería con 37.30-17!! ... [Acurtando o desenlace] 37. ... 03-16; [Obviamente se 37. ... 16-12; 38.18-22, GB.] 38.18-22, 16-30; [Mantendo o paso cortado ao peón. Se 38. ... 16-20; perden coa vistosa secuencia combinativa 39.22-26, 29x22; 40.14-18, 22x13; 41.17x24, GB.] 39.14-18!, 30-16; [A dama non pode quedar no aire nas casas «23» ou «20» debido a 40.22-26, e o varrido coa dama de «17», GB.] 40.17-30, 29-25; [Se 40. ... 16-03; caen no «gancho» con 41.18-07, GB.] 41.22-26, 16-03; 42.*30-23, [GB].

37. ... 03-06;

Outras posibilidades serían:

a) 37. ... 03-17; 38.18-21, [GB]. Indicación de Sena Carneiro.

b) 37. ...  03-13;38.28-31, [GB]. Indicación de Sena Carneiro.

c) 37. ... 03-16; [Liña omitida no libro de Sena Carneiro dos «Finais Práticos»] 38.18-22 ... [Ou primeiro 38.28-14, 16-03; 39.30-17, 03-16; 40.18-22, entroncando na mesma posición] 38. ... 16-03; 39.30-17 ... [Non vale a intuitiva 39.22-27�, por 39. ... 03-17; 40.28-19, 29-26; 41.19x29, 17-10; EMP.] 39. ... 03-16; 40.28-14, 16-30; e agora, aínda que se perden dous tempos, o mellor sería seguir con 41.14-18, como na liña ideal antes proposta. Evidentemente o peón poderíase pasar agora con 41.17-03, 30-16; 42.14-05, 16-30; 43.03-16, etc. Pero así o desenlace alongaríase varios lances máis.

38.30-17 ...

Innecesario, aínda desperdicia máis tempos. Nos «Finais Práticos» segue con 38.18-22, e agora se:

a) 38. ... 06-03; 39.30-16, e pasa o peón, [GB]. [Pero, como vimos antes, 39. 30-17, 03-16; 40.28-14, 16-30; 41.14-18, sería máis rápido].

b) 38. ... 06-24; 39.28-31, 24-02; 40.30-23, [GB].

c) 28. ... 06-17; 39.30-16, [GB].

38. ... 06-02; 39.18-22, 02-24;

Agora coa mesma posición que aparece nas notas do trixésimo quinto lance negro, na liña errada dos «Finais Práticos» xusto despois de 39. ... 11-24.

40.28-05, 24-02; 41.05-09, 02-11; 42.17-10, [GB].

O peón pasa e con 3 damas a vitoria resulta máis doada. Unha posíbel BASE sería colocando as damas en liña recta nas casas «17», «18» e «19».