«A Edimburgo» [1ª parte]

Comezamos hoxe co estudo dunha nova apertura. Nesta ocasión tentaremos mostrar aos afeccionados como xogar coas negras contra a "Edimburgo".

1.12-16 ...

«Apertura Esquerda» tamén coñecida como a «Edimburgo». Estratexicamente está considerada como a peor de todas as saídas pois infrinxe dúas das regras básicas. A primeira por mover unha peza do flanco débil e a segunda por facelo en dirección a un dos costados do taboleiro. Deste xeito pérdese un precioso tempo na loita polo control central.

1. ... 23-19

As negras fan exactamente o contrario. Preparan o desenvolvemento da ala do río e ocupan unha casiña central desde a que será máis fácil dirixirse a calquera zona do campo adversario onde se produza unha debilidade. Queda así configurada a «Apertura Esquerda Ortodoxa» que xunto coa «Esquerda Cruzada» [1. ... 22-19] forma o dueto de respostas que conceden vantaxe ao segundo xogador.

Normalmente esta apertura só se xoga se sae por sorteo. En partida libre non é moi común porque as brancas só poden pensar no empate como única pretensión.

Os dous mellores lances dos que dispoñen as brancas para tratar de enderezar o rumbo son 2.09-13 que veremos no Apartado Primeiro e 2.11-14 que estudaremos no Apartado Segundo. Para as outras continuacións reservamos o Apartado Terceiro.

APARTADO PRIMEIRO

2.09-13 ...

Unha xogada feita case por descarte. En vista de que tanto 2.11-15 como 2.10-14 permiten cambios que deixan bastante esnaquizado cadanseu flanco e que 2.07-12 retrasa unha xogada máis a loita polo centro, a textual rivaliza en partidarios con 2.11-14.

2. ... 21-17;

POSICIÓN DESPOIS DE 2. ... 21-17

Ben contestado. Igual que na apertura 1.09-13, 21-17; as negras impiden a ganancia de espazo con 13-17 e pretenden facer un cerco similar ao que aplican as brancas na “Partida Heroica” [1.10-14, 24-20; 2.12-16].

3.05-09 ...

Moi consecuente. Tapa o burato e apoia o avance do peón “13”.

Se 3.10-14 ... [Lance extravagante que deixa ao primeiro bando en posición insostible]; 3. ... 19x10; 4.05x14, 17x10; 5.06x13 ... [Isto foi xogado no 10º Campionato de Portugal no enfrontamento Eduardo Castelo vs. Silva Pereira] 5. ... 24-20; [Superior ao 5. ... 22-18; que se xogou na mencionada partida] 6.16x23, 28x10; e a superioridade negra e esmagadora pois agora non se pode recuperar o peón xa que se 7.13-17, 22-18; 8.02-05, 18-14; 9.11x18, 10-06; 10.03x10, 26-21; 11.17x26, 29x06 GN.

Menos habitual é 3.11-14 que é ben contestado con 3. ... 25-21; 4.14x23, 28x19 e agora:

• 5.05-09, 19-15; 6.07-12 ... [6.06-11, 15x06; 7.02x11, 22-19; 8.11-15, 19x12; 9.08x15, 27-22; 10.07-11, 32-28; 11.11-14, 28-23; con xogo superior para as negras] 6. ... 31-28; 7.12x19, 22x15; con estas ramificacións:

► 8.02-05, 24-20; 9.16x23, 28x19; 10.10-14 ... [10.04-7, 27-22; 11.07-12, 21- 18; 12.03-07, 29-25; 13.07-11, 25-21; 14.11x20, 19-14 GN] 10. ... 19x10; 11.05x14, 17x10; 12.06x13, 21-17; 13.13-18, 17-13; 14.08-12 ... [14.03-06, 13- 10; ou se 14.18-21, 26x17; 15.09x18, 15-11 GN] 14. ... 15x08; 15.18-21, 26x17; 16.09x18, 17-13; 17.03-06, 27-22 G.N.

► 8.16-20, 28-23; 9.08-12, 23x07; 10.03x19, 24-20; 11.06-11, 27-22; 12.19- 23, 22-19; 13.07-11, 25-21; 14.11x20, 19-14 G.N.

►8.06-11, 15x06; 9.02x11, 26-22; 10.04-07, 21-18; 11.07-12, 24-20: 12.16x23, 28x19; 13.12-16, 27-23; 14.11-15, 19x12; 15.08x15, 23-19 e o peón pasa.

► 8.04-07, 28-23; 9.06-11, 15x06; 10.02x11, 27-22; 11.11-14 ... [Se 11.10- 14, 17x10; 12.14-18, 22x13; 13.09x25, 26-21; 14.11-14, 21-17; 15.14-18, 17-13; 16.18-22, 23-20; 17.16x23, 32-28; 18.23x32, 13-09 e deben GN] 11. ... 22-19; 12.03-06, 29-25; 13.01-05, 24-20; 14.06-11, 32-28; 15.14-18, 21x14; 16.11x18, 26-21; 17.18-22, 20-15; 18.22-26, 19-14; 19.10x19, 17x01; 20.26-29, 23x14; 21.29x12, 21-18 con vantaxe negra.

• 5.07-11, 19-15; 6.11x20, 24x15; 7.10-14 ... [7.05-09, 27-23; 8.06-11, 15x06; 9.02x11, 21-18; 10.03-07, 32-28; 11.08-12, 28-24; 12.11-15, 26-21; 13.04-08, 23-19; 14.16-20, 31-28; 15.07-11, 19-14; 16.10x26, 29x22; 17.15-19, 24x06; 18.19x26, 17x10 GN] 7. ... 17x10; 8.06x13, 22-18; 9.13x22, 27x11; 10.03-07, 26-22; 11.07x14, 22-18; 12.14-19, 15-11; 13.16-20 ... [13.05-10, 11-06!; 14.02x11, 18-13; 15.10x26, 29x06 GN.] 13. ... 18-13; 14.08-12, 13-09; 15.12-16, 21-18; 16.20-24 ... [Se 16.05-10, 09-05 GN] 16. ... 18-13; GN.

• 5.06-11, 32-28; e as brancas poden ramificar do seguinte xeito:

► 6.05-09, 19-15; 7.11x20; 24x15; 8.07-11, 15x06; 9.02x11, 21-18; 10.03-07, 28-23; 11.08-12, 26-21!; GN.

► 6.07-12, 19x15; 7.11x20, 24x15; 8.12x19, 22x15; 9.05-09, 27-22; 10.04-07 e agora non 15-12 porque tras 11.08x15, 22-18; 12.13x22, 26x12; hai xudia de empate con 13.03-06, pero si 10. ... 28-23 con posición moi forte para as negras.

► 6.11-14, 28-23; 7.05-09 ... [7.08-12, 21-18; 8.14x21, 29-25; 9.05-09, 25x18; 10.07-11, 23-20; 11.16x23, 27x20; 12.12-16, 20-15; 13.11x20, 24x15; 14.16-20, 18-14; 15.20-23, 14x05; 16.01x10, 15-11; 17.03-07, 19-14; 18.10x19, 22x15; 19.07x14, 17x10; 20.09-13, 15-11; 21.13-18, 10-06; 22.14-19, 06-03; 23.18-22, 03-16; 24.12x29, 16x27 con grandes posibilidades para o negro] 7. ... 29-25; 8.07-12 ... [8.07-11, 19-15!] 8. ... 21-18; 9.14x21, 25x18; 10.03-06 ... [10.03- 07, 31-28!; 11.02-05, 18-14;] 10. ... 26-21; 11.06-11, 23-20; 12.16x23, 27x20; 13.12-15 ... [13.12-16, 31-27!] 13. ... 19x12; 14.08x15, 31-28; 15.15-19*, 22x06; 16.02x11, 20-15; 17.13x22*, 15x06; 18.22-26, 06-02; 19.26-29, 02-05; 20.09-13, 05x19! Con algunha opción de vitoria para as negras.

• 5.07-12, 32-28! [Nun famoso enfrontamento Vaz Vieira vs. Veríssimo Dias do 10º Campionato de Portugal as negras continuaron con 5. ... 21-18; e tras 6.04-07, 18x09; 7.10-13, 17x10, 8.05x23, 27x20; 9.16x23, 31-28; 10.07-11, 28x19; 11.12-16, 29-25 as negras parecen ter unha boa vantaxe, mais con todo o xogo terminou en empate] 6.04-07 ... [Se 6.05-09, 28-23; 6.06-11, 21-18; 8.04-07 é o mesmo] 6.... 28-23; 7.06-11, 21-18; 8.05-09 ... [O lector seguro que xa notou que no xogo que acabamos de mencionar se as brancas, en vez de 6.04-07 taponan con 6.05-09, a posición debe reverter nesta outra que nós recomendamos] 8. ... 26-21!; e agora se:

►9.03-06, 24-20 e as brancas están bloqueadas.

►9.02-05, 29-25; 10.12-15, 18x12; 11.08x15, 23-19; 12.07-12, 27-23 GN.

►9.12-15, 19x12, 10.08x15, 23-19; 11.07-12, 27-23 con bloqueo.

►9.02-06, 30-26; 10.12-15, 19x12; 11.08x15, 23-19; 12.15-20 ... [Se 12.07-12, 27-23; 13.03-07, 29-25 GN] 12. ... 24x15; 13.11x20, 19-14; 14.10x19, 17x10; 15.06x13, 22x15; 16.13x22, 26x19; 17.07-11 ... [17.20-23, 27x20; 18.16x23, 15-11; GN.] 17. ... 15x06; 18.03x10, 19-15; 19.20-23, 27x20; 20.16x23, 15-11; 21.10-14, 11-06; 22.14-19, 06-03; 23.19-22, 03-16; 24.22-27, 31x22; 25.23-28, 29-25; 26.09-13 EMP.

3. ... 25-21;

Complemento da xogada anterior. Evita momentaneamente o desafogo do flanco de río branco con 13-18.

4.11-14 ...

Non hai moito onde escoller. O Dr. OAL xa indicou que non vale 4.11-15 por 19x12; 5.08x15, 22-18; 6.13x22, 26x12; e se 7.04-08, 28-23; 8.08x15, 23-20; 9.16x23, 27x04; GN.

Pero se o prefiren, as brancas poden escoller 4.01-05, 19-15; 5.11x20, 24x15; 6.13-18* ... [Nótese que os dous ataques sobre o peón de “15” están prohibidos. Se 6.07-12, 27-23 ou se 6.07-11, 21-18; 7.11x20, 18-14 e en ambos os dous casos GN.] 6. ... 21x14; 7.10x19, 22-18; [Único ataque publicado na “Enciclopedia Damista”, pero o lector debe saber que existe unha interesante alternativa con 7. ... 27-23; e tras 8.06-10, 23x14; 9.10x19, 15-11; 10.07x14, 22x15; 11.14-18 ou 11.02-06, 28-23; 12.14-18 con lixeira vantaxe negra; pero non 12.04-07 pois hai golpe con 23-20; 13.16x23, 30-27 GN como nun xogo Alfred Jordan vs. Newell Banks publicado no Tratado de Kear]. E agora:

• Nun enfrontamento Medalha da Silva vs. Daniel Machado do 10º Campionato de Portugal continuouse con 8.07-11, 28-24; 9.11x20, 24x15; 10.03-07, 32-28; 11.07-11, 27-22; 12.11x20, 22x15; 13.05-10, 26-21; 14.04-07, 29-25 e as negras parecen fortes, incluso acabaron gañando. Mais agora unha bonita e sorprendente defensa podería ser feita con 15.09-13, 18x09; 16.07-11, 21-18; 17.20-24, 30-26; 18.11x20, 09-05; 19.02x09, 26-21; 20.09-13, 18x09; 21.06-11, 09-05, 11-15 EMP.

• Outra posible e máis sinxela forma de proseguir é con 8.05-10, 27-22; [8. ... 18-14; 9.02-05!, 27-22 con igualdade] 9.10-14, 18x11; 10.07x14, 28-23; 11.19x28, 32x23; 12.14-18, 22x13; 13.09x18, 29-25; 14.02-05, 30-27; 15.05-09, 26-21; 16.04-07, 21x14; 17.06-11, 15x06; 18.03x28, 31x24 EMP.

4. ... 24-20;

Para impedir a ganancia de material con 13-18 hai unha boa resposta en 4. ... 29-25; pero a idea da xogada do tronco é non desfacer a base dun futuro dique na paralela. A posición tamén se pode alcanzar con estoutra apertura: 1.09-13, 24-20; 2.12-16, 21-17; 3.05-09 ... [A favorita do escocés Richard Jordan, gran campión de finais do século XIX e principios do XX. Posteriormente a maioría dos contendentes do “2º Match Internacional de 1927” preferiron 3.10-14] 3. ... 25-21; 4.11-14, 23-19.

5.14x23, 28x19; 6.16x23, 27x20;

En contraposición aos finais de partida onde sempre é favorable ir adiantado no desenrolo, nas fases iniciais cando os bandos non baixan de 10 fichas, esta circunstancia ás veces é contraproducente porque se poden esgotar os movementos útiles. Aquí as negras levan 4 tempos de adianto no seu desenvolvemento pero o encerro a que teñen sometido o flanco de río rival permítelles manter a vantaxe. As brancas están apertadas e veranse obrigadas a facer cambios.

7.07-11 ...

• Nun histórico xogo Adelino Ribeiro vs. Dr. OAL correspondente ao 1º Campionato oficioso de Portugal (Lisboa,1957), as brancas decidíronse por 7.06-11 e seguiu 31-28; 8.08-12, 19-15; 9.12x19, 22x06; 10.02x11, 26-22; 11.07-12, 22-19; 12.04-08 ... [12.01-05 (OAL) ou 12.12-15 (Sena Carneiro) daban o empate] 20-16; 13.11-14 ... [Perde, mais aínda 13.01-05 salvaba o xogo] 16x07; 14.03x12, 26-29; 15.14x23, 28x19; 16.13-18, 21x05; 17.01x10, 26-21; 18.12-15, 19x12; 19.08x15, 21-18; 20.15-20, 30-27; [0-1].

• Se 7.07-12, 20-15; [formación en dique] 8.04-07, 32-28; 9.06-11 ... [9.07-11, 28-24; 10.11x20, 24x15; 11.06-11, 15x06; 12.02x11, 30-27 e as negras teñen boas posibilidades] 9. ... 15x06; 10.02x11, 21-18; 11.12-16, 30-27; 12.07-12, 28-23; 13.11-15, 26-21; 14.15-20, 18-14; 15.03-07, 14x05; 16.01x10, 21-18; 17.20-24, 18-14; 18.12-15, 19x03; 19.10x28, 17x10; 20.28-32, 10-06; 21.32-14, 27-23!; [Se 21. ... 06-02; 22.14-07, 03x12; 23.08x15, 02x20; 24.16x30 GB.] 22.14x28, 03-07; 23.08-12, 07-25; 24.16-20, 06-02; 25.28-01, 22-18; 26.01-10, 02-11; 27.12-16, 18-13; 28.10x17, 25-14; 29.17-03, 11-15; 30.09-13, 15-19; 31.03-06, 14-10; 32.06-11, 10x17; 33.11-04, 17-13; 34.04-25, 13-22; 35.25-21, 29-25 GN.

• Frouxa é 7.02-05 pois tras 32-28!; 8.06-11, 19-15; 9.11-14 ... [Se 9.03-06, 21-18 GN.] 9. ... 15-11; 10.14-19, 22x15; 11.07x14, 20-16; [Non 11. ... 15-11; por 12.04-07, 11x14; 13.08-12, 04x18; 14.13x22, 26x19; 15.10-13, 17x10; 16.05x32 G.B.] 12.14-18, 21x14; 13.10x19, 17x10; 14.05x14, 15-11; 15.09-13, 31-27; 16.01-05, 27-22; 17.03-07, 22x15; 18.14-19, 11-06; 19.07-12, 16x07; 20.04x20, 28-24; 21.20-23, 06-02 e as negras gañan o final.

7. ... 31-28

POSICIÓN DESPOIS DE 7. ... 31-28

A liña preconizada polo Capitán Santos Deodato. A alternativa 7. ... 20-16; perde a vantaxe despois de 8.11-14, 31-28; 9.14x23, 28x19; 10.06-11. Aquí as negras teñen a posibilidade de xogar:

• A tranquila 10. ... 16-12; e o xogo queda igualado tras 11.08x15, 19x12; 12.04-08, 32-28; 13.08x15, 22-28; 14.13x22, 26x12; 15.03-07, 12x03; 16.01-05, 03x13; 17.09x25, 28-23; 18.11-14 EMP.

• Se 10. ... 32-28; 11.11-14, 28-23; [Non 11. ... 19-15; por 12.13-18, 22x06; 13.02x20 con gran superioridade das brancas xa que se 28-23; 14.20x27, 30x23; 15.14-19, 23x14; 16.08-12 GB.] 12.04-07, 21-18*; 13.14x21, 23-20; 14.03-06, 16-12; 15.07x23, 19-14; 16.10x19, 17x03; 17.23-28, 26x17; 18.19x26, 30x21; 19.28-32 e as brancas están mellor.

• Se 10. ... 21-18; 11.04-07, 32-28; 12.11-15 ... [ou 12.10-14, 19x10; 13.03-06, 10x03; 14.11-15, 03x19; 15.02-05, 17x10; 16.05x32, 26-21 que leva ao empate] 12. ...19x12; 13.08x15, 28-23; 14.15-20, 26-21; 15.20x27, 30x23; e agora se 16.03-06 hai xudía de empate con 18-14, ou se 16.07-12, 16x07; 17.03x12, 23-20; 18.12-16, 20-15; 19.16-20, 15-11; 20.20-23 [ata aquí como nun xogo gañado polas brancas entre Vaz Vieira vs. Veríssimo Dias, 10º Campionato de Portugal ,1990] pero hai empate con 20. ... 29-26 para seguir con 18-14; tal como indica a “Enciclopedia Damista”.

8.08-12 ...

As brancas deben mover con coidado.

• Se continúan con 8.04-07 ... [Liña tronco na “Enciclopedia Damista”] a resposta 8. ... 21-18; déixaas nunha posición desesperada. Unha posible continuación pode ser 9.07-12, 20-16; 10.11-14, 18x11; 11.06x15, 16x07; 12.03x12, 28-24; 13.02-05, 26-21*; [se 13. ... 32-28; 14.13-18!, 22x06; 15.15x22, 26x19 e empatan de “punteira” con 15.09-13] 14.12-16, 19x12; 15.08x15, 30-27; 16.15-19, 22x15; 17.13-18, 21x14; 18.10x19, 27-23 GN.

• Ou se 8.01-05 ... [Formando un “cóbado” cos peóns “1”, “10” e “13”] 8. ... 29-25; 9.11-15, 20x11; 10.06x15, 19x12; 11.08x15, 28-23; e a posición negra é insostible. Por exemplo se 12.04-08, 21-18; 13.03-07, 32-28; 14.07-11, 23-19; 15.02-06, 19x12; 16.08x15, 28-23 GN.

Mais existe unha razoable alternativa:

• 8.11-14, 20-15; [Mellor que 8. ... 20-16; que traspoñería á variante que indicabamos nos comentarios da xogada sétima] 9.14x23, 28x19; [Conseguindo así unha “formación en dique” constituída polos cinco peóns da “paralela”] 10.06-11 ... [Desfacendo o “dique”. Se 10.04-07, 21-18; 11.07-12, 26-21; 12.03-07, 30-26; 13.07-11, 19-14; 14.11x20, 14x05; 15.01x10, 18-14; e as negras ata poden gañar] 10. ... 15x06; 11.02x11, 21-18 con vantaxe negra. Podería seguir 12.11-15, 19x12; 13.08x15, 32-28; 14.04-08, 26-21; 15.08-12, 28-24; 16.12-16, 18-14; 17.10x26, 29x22; 18.16-20, 17x10; 19.09-13 e EMP. Pero non 19.20-23 por 30-27 e 24-20! que daría a vitoria ás negras.

8. ... 20-16!; 9.11-14*, 16x07; 10.04x11*, 29-25; 11.14x23, 28x19; 12.11-14, 19-15; 13.06-11 ...

Tamén valía 13.03-07, 32-28; 14.13-18 ... [14.06-11, 15x06; 15.02x11, 28-23; 16.11-15, 21-18; traspón ao tronco] 14. ... 22x13; 15.13x18, 26-22; 16.18x27, 30x23; 17.01-05, 21-16; 18.14x21, 25x18; 19.05-09, 28-24; 20.07-11, 15-12 EMP.

13. ... 15x06; 14.02x11, 32-28; 15.11-15, 28-23;

POSICIÓN DESPOIS DE 15. ... 28-23

Non 15. ... 28-24; que se xogou nun encontro Jorge Ferreira vs. Vaz Vieira do 1º Torneo Conmemorativo da Federación Portuguesa [1981] que seguiu 16.03-06 ... [Un bloqueo rápido prodúcese tras 16.03-07!, 30-27; 17.07-12, 27-23; 18.12-16 GB.] 16. ... 30-27; e aquí:

• Ferreira escolleu 17.13-18 e as negras acabaron empatando tras 17. ... 22x13; 18.09x18, 26-22; 19.14-19, 21x05; 20.19x26, 27-22; 21.01x10, 22-18; 22.26-30, 18-13; 23.30-23, 13-09; 24.10-14, 09-05; 25.14-19, 17-13; 26.19-22, 05-02; 27.06-11, EMP.

• Pero aínda se podía gañar con 17.01-05, 27-23; 18.13-18, 22x13; 19.09x18, 23-20; 20.15-19, 20-15; 21.18-22, 15-12; 22.22x29 GB.

16.03-07 ...

Non valía 16.01-05 nin 16.03-06 porque con 21-18 GN.

Mais as brancas podían seguir con 16.14-19, 23x05; 17.01x10, 30-27 e 18.15-20 que tamén leva ao empate.

16. ... 21-18; 17.14x21, 25x18; 18.07-12 ...

E axiña hai que asinar o reparto do punto.

18. ... 23-20; 19.15x24, 18-14; 20.10x19, 22x08; 21.13-18, 08-04; 22.24-28, 04x21; 23.28-32, 26-22; 24.09-13 EMP.